De lagere groei van de wereldhandel zet druk op de exportkampioenen. „Het zal voelen als een stagnatie”, voorspelt ING-econoom Martin van Vliet.

Morgen komen onder meer de Duitse en Nederlandse statistiekbureaus met schattingen van de economische groei in het tweede kwartaal. Economen verwachten dat de Duitse economie in die periode 0,5 procent groter werd dan in het eerste kwartaal. Voor Nederland wordt op een plusje van 0,3 procent gerekend.

Daarmee zou de groei al aanzienlijk lager uitvallen dan in de eerste drie maanden van 2011. In die periode ging de Duitse economie nog 1,5 procent vooruit en nam het bruto binnenlands product (bbp) van Nederland met 0,9 procent toe. In de tweede helft van het jaar wordt het waarschijnlijk nog minder. De Nederlandse groei bedraagt dan volgens de economen van ING hooguit 0,2 procent.

„Nederland deint mee op de golven van de internationale economie”, verduidelijkt Van Vliet. „Als de wereldhandel hapert, dan merken wij dat.”

De groei van de internationale handel valt de komende maanden waarschijnlijk terug omdat opkomende economieën de handrem aantrekken. Om oververhitting te voorkomen neemt bijvoorbeeld China maatregelen die de uitbundige economische groei en bijbehorende inflatie moeten indammen. Daarnaast raken de stimuleringsmaatregelen in de VS uitgewerkt.

Robert Zoellick, president van de Wereldbank, waarschuwde daarom zaterdag in een interview met de krant The Weekend Australian dat de wereldeconomie een „nieuwe en gevaarlijkere” fase ingaat, met nog maar weinig ademruimte voor de meeste ontwikkelde landen.

De meeste ontwikkelde landen hebben volgens hem nauwelijks mogelijkheden meer op het gebied van begrotingsbeleid en ook het monetaire beleid kan niet veel soepeler. De maatregelen van de Europese leiders tot nu toe schieten tekort.

Ook de Aziatische leiders stelden zaterdag tijdens een conferentie van de Asean, de regionale organisatie van Zuidoost-Aziatische landen, een rem op de groei te zien door de schuldencrisis in Europa en de bezuinigingen in de VS.

Economen voorzien op dit moment nog geen nieuwe recessie, maar de onrust over de Europese schuldencrisis, die de financiële markten afgelopen weken in een houdgreep nam, brengt die wel dichterbij. Het probleem is dat er door de hoge staatsschulden en tekorten geen ruimte meer is om de economie met extra investeringen aan de praat te helpen. „De tijd van stimuleren is echt geweest”, benadrukte minister van Financiën De Jager vrijdag nog.

De verslechterende economie kwam de afgelopen weken tot uiting in cijfers over de Europese industrie. Die produceerde in juni bijna 1 procent minder dan een maand eerder. Orders voor Duitse consumentengoederen namen zowel vanuit het buitenland als uit het eigen land af. Daarnaast daalde het vertrouwen onder Duitse ondernemers tot het laagste niveau in negen maanden tijd.

„Het is geen florissant plaatje”, aldus Van Vliet. „Dat is duidelijk te zien op de beurzen, waar gevreesd wordt voor een nieuwe recessie. De belangrijkste taak voor politici is daarom voorlopig om die te voorkomen.”