Kerk & religie

Pleidooi van een Koreaanse dissident

In de westerse theologie mag het geloof geen rol spelen. Je gelooft pas als daarvoor het bewijs is geleverd. In Korea is dat precies omgekeerd, zegt de Koreaan Hyeon Woo Shin. „We beginnen met het geloof en proberen met de rede tot conclusies te komen.”

K. van der Zwaag
24 June 2003 10:04Gewijzigd op 14 November 2020 00:23
AMSTERDAM - De Koreaan Heyon Woo Shin promoveerde dinsdag op een theologisch proefschrift aan de Vrije Universiteit. „Als je hier in Nederland zegt dat je vanuit een orthodox schriftverstaan tot je conclusies komt, zijn mensen geneigd je bij voorbaat al n
AMSTERDAM - De Koreaan Heyon Woo Shin promoveerde dinsdag op een theologisch proefschrift aan de Vrije Universiteit. „Als je hier in Nederland zegt dat je vanuit een orthodox schriftverstaan tot je conclusies komt, zijn mensen geneigd je bij voorbaat al n

Shin promoveerde vandaag in Amsterdam op een proefschrift over criteria voor tekstkritiek, het synoptisch probleem en het zogenaamde onderzoek naar de historische Jezus. Na de verdediging van zijn Engelstalige proefschrift (”The Search for Valid Criteria: Textual Criticism, the Synoptic Problem, and Historical Jesus Research”) aan de Vrije Universiteit zal Shin weer teruggaan naar Seoul. Hij doceert daar sinds maart van dit jaar theologie aan de Westminster Graduate School of Theology. Deze opleiding gaat uit van de Westminster Confessie en de Heidelberger Catechismus.

Shins onderzoek bevat een verfijnde methode om de problemen rond de tekstkritiek, het synoptische probleem en de historische Jezus gemeenschappelijk te onderzoeken. Centraal staat het gegeven dat het oorspronkelijke eerder is dan het daaropvolgende.

Shin komt uiteindelijk tot drie grondbeginselen. Een: het is waarschijnlijker dat een vroegere traditie oorspronkelijk is dan een latere traditie. Twee: Als de oorsprong van een traditie niet verklaard kan worden vanuit andere tradities, terwijl de traditie wel de oorsprong van andere tradities kan zijn, is de traditie waarschijnlijk oorspronkelijk. En drie: een element dat samenhangt met het oorspronkelijke is zelf waarschijnlijk oorspronkelijk.

De methode die Shin gebruikt, is „neutraal”, zegt hij. „Mijn uitgangspunt is dat we in de wetenschap niet mogen zeggen dat we bij voorbaat de boodschap van het Evangelie wantrouwen. Maar ook mogen we niet zeggen dat we pas het Evangelie geloven wanneer we daarvoor het bewijs hebben gegeven. Het Evangelie komt met zijn eigen geloofwaardigheid, en daar dient ook de wetenschap van uit te gaan.”

Shin is niet pessimistisch over het vergaderen van kennis over de historische Jezus. „Er is een tijd geweest dat veel geleerden kritische vragen stelden over het leven van Jezus. Maar nu er een toenemend aantal gegevens beschikbaar is over de historische context waarin Jezus leefde, durven ze meer conclusies te trekken.”

De christelijke kerk zit volgens Shin evenwel niet te wachten op het resultaat van meer onderzoek. „Want dan kunnen ze wel 1000 jaar wachten, en dan is Jezus wellicht teruggekomen”, zegt hij relativerend. „Praktisch gezien heeft de gelovige deze kennis niet nodig en heeft hij genoeg aan de Bijbel. De wetenschappers vinden vaak hun reconstructie van grotere waarde dan de Bijbel zelf. Maar die reconstructie klopt alleen al niet omdat veel geleerden het oneens zijn over allerlei details. Terwijl wetenschappers feitelijk in hun eigen reconstructie geloven, is de Bijbel de canon voor de gelovige.”

Is het synoptische probleem op te lossen door schijnbare tegenstrijdigheden te harmoniseren? Shin: „Ik zeg niet dat het altijd zinloos is, maar we moeten uitgaan van vier verschillende verslagen van het leven van Jezus. De gelovige moet óf kiezen voor een bepaalde versie van een passage óf harmoniseren. Het kiezen behoort tot de vrijheid van het geloof. Harmoniseren is over het algemeen te veel het werk van ons redenerend verstand en geeft niet de bijbelse Jezus zoals wij die in de Schrift tegenkomen. Je kunt beter één verhaal kiezen dan een geharmoniseerde Jezus.”

Shin gelooft stellig in het gezag van de Heilige Schrift. „De Bijbel is voor mij de basis van het christendom. Als je jezelf tegen de Heilige Schrift keert, ontneemt dat aan het christelijk geloof de basis. Het gezag van God en Christus wordt bekendgemaakt door de Bijbel. De Bijbel is dus de eerste en laatste bron. Al weten we dat God mensen heeft gebruikt om de Bijbel te schrijven, toch is er geen ander middel om iets van God te weten te komen dan door de Bijbel.”

Is het voor Shin niet moeilijk geweest om als behoudend christen te promoveren in Amsterdam? Shin lacht wat ontwijkend, maar stemt deze vraag toe. Met zijn opvattingen over het schriftgezag opereert hij als een soort dissident binnen de academische wereld. Toch voegt hij eraan toe dat zijn orthodoxe bijbelopvatting hem niet heeft belemmerd zijn proefschrift daar te voltooien. „Ik word beoordeeld op mijn resultaten. Maar als je hier in Nederland zegt dat je vanuit een orthodox schriftverstaan tot conclusies komt, zijn mensen geneigd je bij voorbaat al niet serieus te nemen.”

Shin vindt dat de theologie in Nederland uitgaat van een hellenistisch redebegrip. „In Korea kun je zeggen dat je alleen maar wilt geloven, maar als je dat hier doet word je een dwaas genoemd. In Korea zijn we gewend geloof te hechten aan autoriteiten, of het nu Boeddha, Confucius of Jezus is. In het westen heerst het relativerend scepticisme. Alleen als men niet twijfelt aan iets, dan gelooft men.

Mijn standpunt is om niet bij voorbaat ongelovig zijn. Absolute neutraliteit is nooit mogelijk, maar we kunnen wel zo neutraal mogelijk naar anderen luisteren. Elke wetenschapper denkt dat hij neutraal is, maar als we doorvragen zien we dat hij ook zijn vooroordelen heeft.”

In Korea is de moderne theologie zeker bekend, maar zij heeft volgens Shin slechts marginale invloed op de kerken. „De Koreanen beleven de Schrift meer dan dat zij erover nadenken. Ik heb in mijn leven in tongen leren spreken, en dat is typerend voor veel Koreanen. God laat Zijn aanwezigheid spiritueel gevoelen. Veel Koreanen hebben de ervaring van tongen gehad in hun leven. Daarom ben ik ook kritisch ten opzichte van welke dogmatische aanpak van de theologie dan ook, of die nu conservatief of progressief is.”

De kracht van de Koreaanse kerken is volgens Shin dat zij zich uitsluitend op de Bijbel baseren. „De Koreaanse christenen lezen de Bijbel, en wat meer is: zij bidden vooral. Hoezeer ik ook de waarde van de theologie erken, ik zie theologie toch als mensenwerk. Maar de Bijbel komt van God. De theologie heeft heel wat kerken verwoest, maar de Bijbel blijft altijd een levend iets. Ik waardeer theologen als Luther en Calvijn, want zij hebben niets méér willen doen dan het terugroepen van de kerk tot het Woord. Zelfs Jezus beriep zich op het Woord. Wil de kerk weer levend worden, dan moet zij de Bijbel weer volledig serieus nemen.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer