De wereldwijde financiële onrust komt, naast de Europese crisis, door de historische verlaging van de kredietwaardigheid van de Verenigde Staten. Die werd zaterdagochtend (Nederlandse tijd) door Standard & Poor’s teruggezet van AAA naar AA-plus. De staatsleningen van Italië en Spanje, qua omvang respectievelijk de derde en vierde economie van de eurozone, stonden de afgelopen weken al zwaar onder druk.

De angst voor een Zwarte Maandag, met kelderende koersen op de wereldwijde beurzen, liep gedurende het weekend steeds hoger op. Naast de ECB voerden ook beleidsbepalers van zowel de zeven als twintig grote geïndustrialiseerde landen, de G7 en G20, koortsachtig overleg om voor de openingsbel van de graadmeters in het Verre Oosten enig vertrouwen in de financiële markten terug te brengen. Zowel de G7 als de G20 hebben vooralsnog geen verklaring uit doen gaan.

De beslissing van de ECB volgde na een zeldzame videoconferentie op zondag. De centrale bankiers verwelkomden de Italiaanse en Spaanse plannen voor het terugdringen van de begrotingstekorten en de Frans-Duitse belofte dat het reddingsfonds van de eurozone de verantwoordelijkheid voor het inkoopprogamma overneemt wanneer het operationeel is. Dat is waarschijnlijk in oktober.

„Het is op deze basis dat de ECB actief zijn inkoopprogramma gaat implementeren”, aldus de bank in een verklaring. Donderdag was het bestuur van de ECB nog verdeeld over deze stap. Enkele bankiers vonden het programma „verder gaan dan het domein van het bank van het monetaire beleid”.

De instelling kocht vorig jaar echter al voor 76 miljard euro aan Grieks, Iers en Portugees schuldpapier op. De aankopen kalfden in januari van dit jaar af. Enkele maanden achtereen werd er zelfs helemaal geen schuldpapier meer gekocht. Critici stelden destijds dat de ingrepen van de ECB op de obligatiemarkt slechts een tijdelijk positief effect veroorzaakten.