Jens Stoltenberg hoeft voorlopig niet meer met tegenspraak te rekenen. In de publieke opinie nadert de steun voor hem al bijna de 100 procent. Slechts 3 procent vindt hem middelmatig. En helemaal niemand keurt zijn optreden in de dagen na de terreuraanslag op 22 juli helemaal af. Even voor het contrast: voordat de bom in Oslo ontplofte, vonden velen in zijn eigen partij hem maar een bureaucraat.

„Stoltenberg heeft zich opgesteld als de premier voor allen”, zei oppositieleider Siv Jensen maandag in de krant Dagbladet, „hij is ook mijn premier.”

De ramp heeft Stoltenberg volgens het publiek doen veranderen in een staatsman. Hij is momenteel –meer nog dan het koninklijk huis– het icoon van betrouwbaarheid en stabiliteit. Zijn oproep om in het politieke debat voor een minder harde toon te kiezen, krijgt hierdoor meer gewicht.

Toch treedt Stoltenberg niet anders op dan normaal. Hij zorgt er wel voor dat hij steeds in beeld is. Hij is de crisismanager; hij is het die namens de regering spreekt. Maandag bijvoorbeeld kondigde hij zelf in het parlement aan dat 21 augustus een dag van nationale rouw zal zijn.

Enkele uren na het bloedbad in Oslo en Utoya gaf hij al een persconferentie. Sindsdien heeft hij meerdere toespraken gehouden, telkens met de boodschap dat de oplossing tegen geweld ligt in de democratie.

Normaal zou het publiek zijn optreden mogelijk saai hebben genoemd. Maar bij een nationale ramp, blijkt eentonigheid juist een voordeel. Een saaie leider komt in tijd van crisis betrouwbaar over. Als een rots in de branding.

Niet dat Stoltenberg geen emoties liet zien. Ooit was hij zelf immers een van de socialistische jongeren op Utoya. En op het moment van de aanslagen werkte hij aan een toespraak die hij voor de jongeren zou houden.

Tijdens de herdenkingsdienst op de zondag na de ramp in de kathedraal van Oslo was hij merkbaar aangedaan toen hij vertelde over de slachtoffers die hij persoonlijk kende. Onder hen was bijvoorbeeld Monica, de vaste gastvrouw van het socialistische jeugdkamp. Toch ging het de premier niet om de emoties. Hij exploiteerde zijn gevoelens niet. Met deze houding raakte hij een snaar bij de Noren.

Niet altijd leek het erop dat Stoltenberg (1959) zou uitgroeien tot een saaie en betrouwbare politicus. Als jongeman liet hij zich inspireren door zijn leninistische zus. Hij gooide stenen naar de Amerikaanse ambassade, brak zelfs een ruit, en wist maar ternauwernood aan de politie te ontkomen.

Jens had geen extreme opvoeding, maar een gematigde. Zijn ouders, Thorvald en Karin Stoltenberg, hadden hoge posities in de Arbeiderspartij. Zijn moeder was staatssecretaris van Handel, en zijn vader bekleedde de ministersposten van Defensie en Buitenlandse Zaken. Thorvald had ook hoge functies bij de Verenigde Naties.

Later trad Jens toe tot de leiding van de socialistische jongeren. De manier waarop hij zich daar uit een schandaal redde, tekent zijn handigheid. Het was gebruikelijk dat jeugdorganisaties hogere aantallen leden opgaven om meer subsidie te krijgen. Dit leidde tot een fraudeproces, waarin diverse mensen werden veroordeeld. Volgens Noorse bronnen is het waarschijnlijk dat Stoltenberg daarvan wist, maar hij werd niet veroordeeld.

Tijdens zijn eerste kabinet (2000-2001) was Jens Stoltenberg niet meer dan een tussenpaus, bij gebrek aan beter. In 2005 trad hij opnieuw aan als ”statsminister”, zoals de premier in Noorwegen heet. In 2009 vormde hij zijn eerste meerderheidskabinet, in een coalitie met Socialistisch Links en de Centrumpartij.

Of de hoge waardering die Stoltenberg momenteel geniet blijvend is of niet, de overwinning bij de komende lokale verkiezingen lijkt wel binnen te zijn.