„Het is wel eens moeilijk voor een dominee om ‘nee’ te zeggen, of door te verwijzen, als een gemeentelid zijn of haar vragen kenbaar maakt. Ik ben nu in mijn tweede gemeente en dan merk je wel dat je wat ervaring hebt opgebouwd in de achterliggende jaren. Verder kan ik in een drukke periode wel eens terugvallen op wat ik voor een eerdere preek al heb bestudeerd. Dat geldt vooral de catechismuspreken, hoewel je daarin niet zomaar ‘op herhaling’ gaat. Toch ervaar ik dat er daardoor wel wat ruimte kan ontstaan voor andere dingen. Als je een tweede gemeente gaat dienen, maak je wellicht ook wel wat bewuster keuzes dan wanneer je als dominee net begint.” (…)

Beginnende predikanten worden van student aan de Theologische School plotseling predikant, maar worden vaak ook als hulpverleners ingeroepen. Is dat nu juist een valkuil? En zijn ze daar wel voldoende voor uitgerust? „Vanuit de opleiding wordt daar zeker goede aandacht aan gegeven. Op een gegeven moment moet je een luisterend oor, een meedenker en een biddende dominee zijn, maar je moet het ook kunnen overgeven aan de professionele hulpverlener. Bovendien is het goed in moeilijke omstandigheden de dingen samen te doen met een kerkenraadslid. Het is ook een aandachtspunt voor een dominee om niet uitputtend in allerlei problemen te duiken. Een predikant is ook gewoon mens. Er mag en moet ook het besef zijn: alleen de Heere kan uitkomst geven. Het geeft innerlijke rust als je je knieën mag buigen en de dingen mag neerleggen waar ze ten diepste horen. Mijn intredetekst in Krabbendijke luidde: „Niet door kracht, noch door geweld, maar door Mijn Geest zal het geschieden.” Dat maakt een dominee afhankelijk en dan mag hij het ook weer overgeven. Je moet ook leren om dingen over te geven in handen van die mensen, van wie je hoopt en bidt dat die verder kunnen helpen. Ik heb die afbakening persoonlijk ook wel moeten leren maken.

We kunnen niet alles en niet alles perfect. En bovendien moet er ruimte zijn voor het eigen gezin en ontspanning. Het is moeilijk te beslissen of een dominee nu ook zes of zeven dagen te werken heeft, maar ik probeer wel een dagdeel per week vrij te maken om even aan de dagelijkse bezigheden te ontkomen.

Natuurlijk zijn predikanten ook hoogmoedige mensen. In mijn vorige gemeente heb ik een heel moeilijke tijd doorgemaakt. Ik heb –onder andere door het vele werk, maar ook door de inhoud van mijn werk– veel moeten leren. De Heere had me daarop voorbereid. Ik zou een scherpe doorn in mijn vlees krijgen. Wat die doorn zijn zou, wist ik niet, totdat ik een knak in mijn gezondheid kreeg. Het grote doel daarvan: „…opdat ik mij niet zou verheffen…”, zo onderwees de Heere me.”