Het begon allemaal in Garnwerd, vertelt Brascamp. „In 1986 fietsten we in onze vakantie het Pieterpad. Tijdens de route door Groningen wilden we het bruine café Hamming aandoen. Dat was ons aangeraden. In het dorp stond ik naar de toren te kijken en toen viel het mij op dat er geen haan, maar een leeuw op de toren stond. Vanaf dat moment ben ik erop gaan letten. Ik ontdekte dat op heel veel kerken geen haantje op de toren staat.”

Voor veel Nederlanders is het een verrassing als zij ontdekken dat op de kerk in hun plaats helemaal geen haantje is te vinden, weet Brascamp. „Ik was een keer in Oostwold. Daar ontmoette ik een man die er al zestig jaar woonde. Toen ik hem wees op de arend op de toren, reageerde hij vol verbazing.”

Toen Brascamp kort na het bezoek aan Garnwerd van zijn broer een boekje kreeg met windvanen in Friesland was dat het zetje in de rug om zelf foto’s van windvanen te gaan verzamelen. Zijn site brascamp.nl/windvaan bevat na ruim twintig jaar verzamelen een overzicht van ruim 450 windvanen met bijzondere vormen. De bezoeker kan selecteren op plaatsnaam en op type windvaan.

Dankzij kaartjes van Nederland is in een opslag te zien waar bijvoorbeeld alle windvanen in de vorm van een adelaar of leeuw te vinden zijn. Daarbij valt op dat de bijzondere windvanen vooral op kerken in Groningen en Friesland staan. Brascamp: „Vergeet niet dat het aantal kerken in die provincies heel groot is. De provincies kennen de hoogste kerkdichtheid van Europa.”

Brascamp verzamelde foto’s tijdens vakanties en reizen voor zijn werk in Nederland. „Ik ben niet systematisch te werk gegaan.”

Regelmatig krijgt hij tips door van mensen die van zijn hobby weten. „Er zijn collega’s die het melden als ze een bijzondere windvaan hebben gevonden. Een NS-conducteur heeft me ook geholpen. Hij tipte mij bijvoorbeeld over de leeuw op de toren in Schalkwijk. Daar kwam hij vaak met de trein langs.”

De site is redelijk compleet, denkt de Wageningse verzamelaar, die in het dagelijks leven onderwijsdecaan van de Wageningen Universiteit is. „Ik mis nog een enkele windvaan. Zo zoek ik nog een foto van de windvaan in de vorm van een duif op de gereformeerde kerk in Sloten. De windvaan van de doopsgezinde kerk in Molkwerum is ook sinds een paar jaar weg. Daar heb ik ook geen foto van.”

Twee Nederlandse windvanen springen er voor Brascamp uit. Dat zijn die op de toren van de kerk in Oudehaske en in Geesteren. „In Oudehaske staat een haas op de toren. Die is gemaakt van roestvrij staal. Dat kom je niet zo vaak tegen, meestal gaat het om verguld ijzer of ander metaal. In Geesteren is het aardig dat op de oude kerk zowel een haan als een hen is te vinden.”

De Wageningse hoogleraar weet veel over windvanen, maar heeft ook nog vragen. „Zo weet ik nog steeds niet goed wat de windvaan van de koepelkerk in Renswoude uitbeeldt. Is het een vis?”

Brascamp vertelt door: over het schip van de oecumene op een kerk in Zeewolde, over de windvanen in Frankrijk die nog mooier zijn, over de haring op de toren in ’s-Gravenpolder. „Nee, ik ben nog niet klaar.”