Nederlandse dominee preekte voor Washington
AMSTERDAM – Hij preekte over leiderschap en burgerschap, terwijl generaal George Washington onder zijn gehoor zat. Tijdens zijn bekering las Eilardus Westerlo ”De viervoudige staat” van de puritein Thomas Boston.
Aan de Vrije Universiteit promoveert woensdag dr. Robert Naborn uit Philadelphia. Naborn is docent Nederlandse taal en cultuur aan de universiteit van Pennsylvania. Zijn dissertatie gaat over Eilardus Westerlo (1738-1790), een uit Nederland afkomstige predikant die een belangrijke rol speelde in de Nederduitse Gereformeerde Kerk in Noord-Amerika.
Westerlo werd geboren in Groningen. Hij groeide op in Denekamp en studeerde aan de universiteit van Groningen. Hij was vervolgens predikant van de Nederduitse Gereformeerde Kerk in Albany, Noord-Amerika. Deze gemeente diende hij van oktober 1760 tot en met december 1790. Gedurende deze periode werd Amerika onafhankelijk van Groot-Brittannië en werd de kerk waartoe Westerlo behoorde onafhankelijk van haar moederkerk in Nederland. In zijn proefschrift tekent Naborn een leider die de Nederduitse gereformeerde gemeente door woelige wateren loodst. Westerlo speelde een belangrijke rol in de ontwikkelingen binnen de kerkorganisatie, die tot onafhankelijkheid van de moederkerk in Nederland zou leiden.
Interessant is de preek die hij hield op 27 juni 1782. Naborn schrijft daarover: „Westerlo sprak over leiderschap en verantwoordelijk burgerschap voor een speciale groep toehoorders: militaire leiders, onder wie generaal George Washington, die de laatste slag van de Revolutie in de staat New York aan het voorbereiden waren. De predikant riep burgers op de leiders van de nieuwe natie te volgen en te ondersteunen. Hetzelfde thema is terug te vinden in George Washingtons ”Circular Letter” uit 1783, waarin hij zijn lezers op het hart drukt dat de burgers hun regering dienen te gehoorzamen en broederlijk moeten samenwerken voor het welslagen van de Verenigde Staten. Washington lijkt zich te hebben gebaseerd op Romeinen 13:1, dezelfde Bijbeltekst die Westerlo in zijn preek noemde.”
Naborn schroomt niet om Westerlo een piëtist te noemen. Tijdens zijn bekering las hij het boek ”De viervoudige staat” van Boston. Psalm 25 had grote betekenis voor hem. Het werk van de Nederlanders oudvaders heeft hij goed gekend. Joanna, zijn dochtertje die op 4-jarige leeftijd overleed, citeerde een lied van Van Lodenstein. De houding van Westerlo ten opzichte van de slavernij typeert Naborn als „gematigd positief.”