Internationale diamantwaakhond in het nauw
KINSHASA (ANP) – Het Kimberley Process, de internationale waakhond voor bloeddiamanten, dreigt zijn geloofwaardigheid te verliezen nu non-gouvernementele organisaties het vertrouwen hebben opgezegd in deze instelling. Dat gebeurde donderdag tijdens een vergadering van het orgaan in Kinshasa, de hoofdstad van de Democratische Republiek Congo.
De ngo’s zijn woedend over de in hun ogen zwakke opstelling van de waakhond ten opzichte van Zimbabwe, een land dat een belabberde reputatie heeft door onder meer schendingen van mensenrechten bij de winning van diamanten. Bloeddiamanten zijn diamanten afkomstig uit landen waar oorlogen of gewapende conflicten woeden.
In 2000 werd het idee opgevat om een organisatie op te richten die de uiterst lucratieve handel in bloeddiamanten zou verminderen. Dat werd het Kimberley Process, genoemd naar de plaats in Zuid-Afrika waar de bespreking daarover plaatsvond. In 2002 leidden onderhandelingen tussen de internationale diamantindustrie, overheden en actiegroepen tot het Kimberley Process Certification Scheme (KPCS). Daarin staan de vereisten om de ruwe diamantenproductie en handel te controleren. Het KPCS trad in 2003 in werking.
De organisatie telt 49 leden, die samen 75 landen vertegenwoordigen. De Europese Unie telt als één lid. Het leiderschap wisselt jaarlijks. Op dit moment is de Democratische Republiek Congo voorzitter. De leden zijn verantwoordelijk voor ongeveer 99,8 procent van de wereldwijde handel in ruwe diamanten.
Aan het Kimberley Process kunnen alle landen deelnemen die dat willen en kunnen. De organisatie stelt wel minimumvoorwaarden aan leden. Zo mogen zij alleen ‘bloedvrije’ diamanten importeren. Ook moet ze voorkomen dat bloeddiamanten de legale handel binnendringen. De leden moeten transparant zijn in hun handelingen en gegevens uitwisselen als hun daarom wordt gevraagd.
Internationale verschepingen van ruwe diamanten moeten worden vergezeld van een certificaat waaruit blijkt dat de diamanten ‘bloedvrij’ zijn. Leden kunnen alleen handelen met andere leden als die aan de minimumvoorwaarden van het Kimberley Process kunnen voldoen. De uitvoering van de regels wordt gecontroleerd via herhaaldelijke bezoeken, jaarlijkse rapporten en regelmatige uitwisseling van gegevens.
Diamantenexperts schatten dat bloeddiamanten nu slechts 1 procent van de totale handel in diamanten vormen. In de jaren negentig was dat nog 15 procent. Door het Kimberley Process kunnen regeringen profiteren van de opbrengsten van de groeiende legale diamanthandel.
