Het erf staat vol met bouwmaterialen. De verbouwing van boerderij De Visser in het Achterhoekse Sinderen is in volle gang. Kemp (52) en haar man willen volgend jaar een theeschenkerij en een bed & breakfast beginnen.

De deeldeuren staan open in verband met het leggen van een betonvloer. De boerenzwaluwen hebben er dankbaar gebruik van gemaakt. Hun nestjes kleven tegen de zolderbalken. De klei halen ze uit de nabijgelegen vijver. „’s Avonds zitten we bij ons kampvuurtje aan de rand van de vijver en zien we ze over het water scheren. Af en toe happen ze een insect of een beetje water uit de vijver. Schitterend om te zien.”

De vijver was er drie jaar geleden nog niet. In 2008 kochten Kemp en haar man het boerderijtje aan de Toldijk. „Het werd ons gegund. Er stonden nog vijf mensen voor ons in de rij, maar uiteindelijk konden wij het kopen. We zijn er ontzettend blij mee. Het is een paradijsje.”

Met de 2 hectare land om het boerderijtje heeft Kemp grote plannen. Drie dagen per week werkt ze bij Vogelbescherming in Driebergen, de andere twee dagen runt ze het adviesbureau NatuurlijkBuiten. Kemp geeft advies over de manier waarop je je tuin aantrekkelijker kunt maken voor vogels en insecten en wil vanaf volgend jaar in haar eigen tuin voorbeelden laten zien.

„De sleutel ligt bij variatie. Breng gelaagdheid aan in de tuin. Het laagste niveau is water: heel belangrijk als drinkwaterbron. Het kan een vijver zijn, maar in de tuin van een rijtjeshuis kan een schaal met water ook al vogels aantrekken.” Het volgende niveau is gras, daarna de planten, vervolgens de struiken en dan de bomen.

Tijdens een rondleiding in haar tuin geeft Kemp tientallen voorbeelden van die variatie. Een deel van de vijveroever is steil. Er is een muurtje gevormd van gebroken stoeptegels. De ruimten tussen de tegels zijn ideale schuilplaatsen voor insecten. En die trekken op hun beurt weer vogels aan. In het midden van de vijver ligt een eilandje. Een omgevallen knotwilg vormt de verbinding met de oever.

Iets verderop staat een takkenril. Kemp: „Een ideale schuil- en broedplaats voor vogels zoals het winterkoninkje, de heggenmus en het roodborstje.” De tuinontwerpster heeft stammetjes in de grond gezet. Daartussen is een muur van gevlochten takken gemaakt. Net voor de takkenril is een strook grond ingezaaid met vogelzaad. „Ja, dat is gewoon het zaad dat je ’s winters aan de vogels voert. Straks groeien er planten zoals zonnebloem, gerst en koolzaad. In de herfst vinden de vogels hier een gedekte tafel.”

Over het graspad loopt Kemp tussen de bloeiende margrieten naar de vlindertuin. Daar wemelt het van de kleine vosjes, mooie vlindertjes. Ook hommels en bijen doen zich te goed aan de nectar van de vele bloeiende planten. Iets verderop is een bijenheuvel met zo’n 400 planten waar de nijvere insecten graag op afkomen. Er naast staat een bijenhotel: een muurtje van opgestapelde stenen en houtblokken met gaatjes erin. Solitaire bijen hebben al volop eitjes gelegd. „Vooral de ronde gaatjes zijn in trek”, zegt Kemp.

De groententuin is omringd met bessenstruiken. Een wolk spreeuwen stijgt op. „Tja, die zijn ons vaak voor.” Netten over de bessen en aardbeien gebruikt Kemp niet. „Daar kunnen vogels in verstrikt raken.” Ze gebruikt liever cd’s aan een touwtje of een plastic steenuil om de vogels te verjagen.

Een echte steenuil woont er ook in de buurt. Twee vrijwilligers komen de nestkast controleren die Kemp op de zolder van een open schapenstalletje heeft geplaatst. De kast is helaas leeg.

Uren zou de vogeltuinspecialist nog kunnen vertellen over de kruidentuin, de boerderijtuin, de paddenpoel, de hoogstamboomgaard en de hakhoutwal die ze heeft aangelegd. „Het duurt even om van een kaal weiland een vogelparadijsje te maken. Maar het is de moeite waard. Kijk nu eens naar de de blauwe regen die we tegen de boerderij laten groeien. Er broedt warempel een merel in.” Het merelvrouwtje blijft rustig zitten broeden, ook al wordt ze van dichtbij bekeken. „We dachten dat ze wel weer in de vuurdoorn zou broeden, maar nu zit ze hier. Dat verrassende maakt het juist zo leuk.”

Dit is het laatste deel in een drieluik over natuurvriendelijke privétuinen. www.natuurlijkbuiten.nl

Klik hier voor een beplantingslijst.

De vier V’s

Om een tuin aantrekkelijk te maken voor vogels zijn volgens Kemp de vier v’s nodig:

-Voedsel. Zorg dat er het hele jaar door voedsel aanwezig is, zoals zaden en insecten. Een rozenbottelstruik lokt tijdens het bloeien veel insecten. De vruchten zijn voor vogels een lekkernij.

-Veiligheid. Zorg voor een plek waar vogels veilig kunnen schuilen voor predatoren. Een vuurdoorn is met zijn stekels een ideale schuilplaats.

-Voortplanting. Zorg voor goede nestgelegenheden van vogels in de vorm van dichte struiken en nestkasten.

-Variatie. Zorg voor variatie in de tuin in de vorm van water en verschillende planten, struiken en bomen.