De Landelijke Vergadering van de NGK zal zich in 2004 over het rapport uitspreken. Gaat de NGK straks over tot het openstellen van alle ambten voor vrouwen, dan heeft dit gevolgen voor de relaties met andere kerken. Vanuit de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN) bijvoorbeeld overwegen 15 tot 20 gemeenten de overstap te maken naar de NGK. Van alle predikanten van de GKN zijn er zo’n 225 lid van het CGB, ongeveer 20 procent van het totaal.

Ds. Westerneng uit Vorden, voorzitter van het CGB: „Binnen het CGB hebben een flink aantal gemeenten de vrouw in ambt, ik denk de meeste. Er zijn er ook een aantal met een vrouwelijke predikant. We hebben hier nooit echt een item van gemaakt. We weten gewoon dat er een aantal kerken zijn die er anders over denken, bijvoorbeeld Urk en Bunschoten waar je alleen mannelijke ambtsdragers hebt. Dat vinden we prima natuurlijk, het is een kwestie van de eigen vrijheid.”

Gezien deze situatie, gaat ds. Westerneng ervan uit dat het openstellen van alle ambten voor vrouwen in de NGK de relatie met de GKN-gemeenten vergemakkelijkt. „Wel denk ik dat, mochten GKN-gemeenten zich bij de NGK aansluiten, ze een bepaalde gevoeligheid moeten ontwikkelen voor gemeenten die geen vrouwen in het ambt hebben. Voor dat standpunt zul je respect moeten tonen, en niet over gevoelens heenwalsen. Binnen de NGK zullen veel meer gemeenten zijn die nog geen vrouwelijke ambtsdragers hebben.”

Een groot probleem in de relatie GKN-NGK is het aantal leden, zegt ds. Westerneng. „Nu zijn er zo’n 15 tot 20 gemeenten van de GKN die een overstap naar de NGK overwegen. De kans bestaat dat dit overmorgen aanzienlijk meer is, want alles hangt met alles samen op dit moment. Stel dat er in totaal 50.000 gereformeerden overgaan naar de NGK, dan is er geen sprake meer van ”aansluiten bij”, maar van een overname. Mocht de synode van de GKN vandaag besluiten op geen enkele manier gehoor te geven aan het appèlschrift dat 22 gemeenten hebben ingediend, dan zal het dagelijks bestuur van het CGB een nieuw standpunt innemen ten opzichte van SoW.”

In 1998 hebben de CGK de officiële samensprekingen met de NGK beëindigd, nadat die gesprekken, onder meer over de toe-eigening van het heil in de prediking, steeds stroever waren verlopen. Een van de factoren die toen moeite gaven, was het besluit van de NGK om vrouwelijke diakenen aan te stellen. Ook nog in 2001 is door de synode van de CGK uitgesproken dat een nauwere vorm van samenleven met een plaatselijke Nederlands gereformeerde kerk waar een vrouwelijke diaken is, op gespannen voet staat met de in de CGK geldende kerkorde.

Prof. J. W. Maris, voorzitter van deputaten eenheid, verwacht dat het rapport van de NGK-commissie de verhouding met de NGK niet makkelijker zal maken, in het geval de Landelijke Vergadering het rapport tot besluitvorming maakt. „De vergelijking die de commissie in het rapport maakt met het rapport dat door de CGK is opgesteld, laat nogal een verschil zien.”

Inhoudelijk wil de hoogleraar niet op het NGK-rapport ingaan. Deputaten eenheid hebben van de commissie het verzoek gekregen te reageren, en ze hopen dit in september te doen. „Na 1998 zijn er, op een lager pitje, nog wel voortgaande gesprekken geweest. Tijdens die gesprekken is, in goede harmonie, op een heldere manier tegen elkaar uitgesproken hoe de zaken erbij staan. Dat een besluit inzake vrouwelijke ambtsdragers een moeilijke kwestie zou vormen, is voor iedereen duidelijk.”

Een punt van aandacht zijn de ontwikkelingen op lokaal niveau, zegt prof. Maris. „Onze synode heeft uitgesproken niet te willen tornen aan plaatselijke samenwerking, maar in de praktijk betekent dit wel dat CGK-gemeenten gehouden zijn aan de regels van het eigen kerkverband. Tot dusverre gebeurt dat ook, momenteel zijn er in de praktijk geen problemen. Een aantal gemeenten heeft samenwerking in de zin van kanselruil, zes gemeenten zijn als samenwerkingsgemeente in feite geïntegreerd. Stel dat de Landelijke Vergadering van de NGK het rapport accordeert, dan zullen deze samenwerkingsgemeenten niet alle ambten voor vrouwen kunnen openstellen. Maar goed, hier ligt een rapport, de Landelijke Vergadering heeft zich nog niet uitgesproken.”

Tussen de NGK en de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) vond vorige maand voor het eerst op plaatselijk niveau een officiële kanselruil plaats. Een inhoudelijke reactie op het NGK-rapport wil ds. A. J. van Zuijlekom, voorzitter van deputaten kerkelijke eenheid van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, niet geven. Hij meldt dat het rapport vertrouwelijk is toegestuurd, en dat zijn deputaten ernaar zullen kijken. „We willen dan ook een vertrouwelijke reactie geven, en deze niet via de media spelen.” Die reactie zal in september plaatsvinden, aldus de predikant.