De veiligheidsautoriteiten in het grootste moslimland ter wereld staan momenteel op scherp. „We houden de situatie in de gaten en anticiperen op alle mogelijke nieuwe aanvallen”, aldus de Indonesische adjunct-commissaris van politie, Nanan Sukarna, maandag in Jakarta. Op het toeristische Bali zijn verscherpte veiligheidsmaatregelen genomen door er 8000 agenten te stationeren. Het hindoeïstische eiland werd in 2002 en 2005 getroffen door bomaanslagen waarbij zeker 200 doden vielen.

De Indonesische regering van president Susilo Bambang Yudhoyono heeft zeer voorzichtig op de dood van Osama bin Laden gereageerd en een verklaring vrijgegeven dat „Indonesië de gemeenschappelijke geest deelt van andere landen in de strijd tegen terrorisme.”

Het hoofd van het Indonesische Bureau voor Terreurbestrijding, Ansyaad Mbai, zei dat de dood van Bin Laden een positieve impact zal hebben. „We verwachten dat het de bewegingsruimte van radicale groepen zal terugbrengen omdat een belangrijk persoon is omgekomen.”

Veiligheidsexperts achten het zeer waarschijnlijk dat Indonesische extremisten opnieuw westerse doelen zullen kiezen voor bomaanslagen. In de afgelopen twee jaar waren het juist Indonesische overheidssymbolen die een doelwit vormden. Vorige maand blies een jonge moslimradicaal zichzelf op in een moskee van een politiebureau in Cirebon, West-Java.

„Als het klopt dat Osama bin Laden dood is, dan is hij als een martelaar gestorven. Hij vocht voor de islam en voor landen die gekoloniseerd zijn door Amerika”, zei Son Hadi, woordvoerder van de radicale organisatie Jemaah Ansharut Tauhid (JAT). De extremistische organisatie wordt geleid door de radicale imam Abu Bakar Bashir, die terechtstaat voor de financiering van een terroristisch trainingskamp in Atjeh. De meeste dreiging is afkomstig van kleine, zelfstandig operende terreurcellen van Jemaah Islamiyah. Deze organisatie wordt verantwoordelijk gehouden voor alle terreuraanslagen in de archipel van de afgelopen tien jaar.

Maar ook in meer gematigde islamitische kringen werd niet juichend gereageerd op de dood van Osama bin Laden. De gezaghebbende overheidsinstantie Raad van Islamitische Schriftgeleerden (MUI) uitte kritiek op het besluit om Bin Laden een zeemansgraf te geven en bestempelde dit als mensontwaardig.

De dood van Bin Laden heeft echter niet tot grote ophef onder de Indonesische bevolking geleid en ook protestdemonstraties hebben tot op heden niet plaatsgehad. Sinds het presidentschap van Barack Obama, die zijn jeugd deels in Jakarta doorbracht, is Amerika onder de Indonesiërs in een positiever daglicht komen te staan.

Kort na aanslagen van 11 september 2001 had Osama bin Laden onder sommige Indonesische jongeren in de voormalige Nederlandse kolonie een cultstatus, nadat hij het grote Amerika de oorlog had verklaard.

De bloedige zelfmoordaanslagen in toeristencentra op Bali in 2005 vormden het defintieve bewijs voor het Indonesische publiek dat het terrorisme nietsontziend en meedogenloos was. Daarop heeft al-Qaida fors aan populariteit ingeboet.