Het berichtje komt uit de krant van afgelopen maandag. Om verschillende redenen intrigeert het me mateloos. Stille dagen met een dansverbod, hoe zou dat in het Nederland van 2011 passen? De teloorgang van de Duitse stilte, waarom pakt juist het Reformatorisch Dagblad dit bericht op; was er geen nuttiger informatie voor de pagina Kerk en Godsdienst in de Stille Week? En vooral: hoe stil was onze week, met of zonder dansverbod?

Ook in Duitsland maakt het moderne ongeloof zich op om de hoofdgodsdienst en daarmee de opium van het volk te worden. Net als overal toont het zich in een autoritaire en volstrekt intolerante gedaante: iedereen heeft het recht om alles te geloven, behalve dat de God van de Bijbel de enige ware God zou zijn. Iedereen heeft recht op een eigen overtuiging, behalve wanneer deze een claim op de absolute waarheid is.

Zo was het ook in het oude Rome. Men mocht alle goden vereren die men wilde, maar wel naast en niet in plaats van de goden van het rijk. Christenen werden atheïsten genoemd en als staatsgevaarlijk beschouwd, want ze vereerden de goden van het rijk niet en ze erkenden niet de keizer maar alleen Jezus als hun Heer. Zo is het ook nu. De moderne mens mag elke heer dienen die hij wil, mits hij ook de geest van deze tijd eer toebrengt.

Het dansverbod op Goede Vrijdag wordt absurd genoemd, omdat nog slechts een kleine minderheid waarde hecht aan de betekenis van deze dag. Absurd om te handhaven wat ongetwijfeld een lange geschiedenis heeft. Je moet maar durven om het absurd te noemen om, vanwege respect voor andersdenkenden of omwille van de geschiedenis, van de burgers te vragen zich gedurende drie dagen per jaar van dansen te onthouden. Gaat het hier nog ergens over of is het slechts afkeer van God en geloof? Feitelijk is het absurd dat moderne ongelovigen hun medemensen geen houvast gunnen.

Relikwie

De stille dagen vormen een overblijfsel van de joods-christelijke waarden die het fundament vormen van de westerse beschaving, aldus de voorstanders van het dansverbod. De kerken noemen als belangrijk argument voor handhaving van de rust dat wanneer Goede Vrijdag opgeofferd wordt, vervolgens uiteindelijk alle christelijke feestdagen vervangen zullen worden door werkdagen.

Andere woordvoerders willen de rustdagen bewaren uit respect voor mensen die hun overledenen gedenken of om rekening te houden met mensen voor wie bezinning op het lijden en sterven van Jezus Christus belangrijk is. Wat is dat schrijnend: een pleidooi voor handhaving van de stille dagen, niet vanwege de inhoud van Goede Vrijdag, maar omwille van de geschiedenis en uit respect. En dat niet in de wereld, maar in de kerk. Stille dagen hebben geen waarde meer in zichzelf. Ze zijn een relikwie geworden, een overblijfsel uit vroeger tijd waaraan waarde wordt toegekend.

Terug naar Nederland, waar van bijzondere rust tijdens christelijke feestdagen in de publieke ruimte al lang geen sprake meer is. Het houden van de Stille Week is daarvan gelukkig niet afhankelijk. Stilte creëer je. Daar ben je zelf verantwoordelijk voor.

Paasjubel

Stille Week. Het Reformatorisch Dagblad als stem van de refo’s maakte zich druk om de teloorgang van stille dagen in Duitsland. Laat ik eerlijk zijn. Ik heb de neiging om daarin mee te gaan. Mee te somberen over de afbraak van uiterlijk stiltevertoon. Om het breed uit te meten, juist in deze Stille Week.

Zo’n opstelling heeft echter wel consequenties. Want bezig zijn met de buren betekent herrie in de eigen tent. Geen ruimte voor de stilte in hoofd en hart. Een ontdekkende vraag: wij maken ons toch niet druk over anderen om de stilte in onszelf te ontlopen?

De Stille Week gaat vooraf aan Pasen. Stil zijn hoort bij het volgen van Jezus van Gethsémané naar Gabbatha. Stil zijn vanwege de schuld. Vanwege onwil en onmacht om één uur met Hem te waken. Vanwege de neiging om Hem te verloochenen als het erop aankomt.

Stil zijn hoort ook bij het staan op Golgotha. Vanwege het besef: „Neen, het zijn de Joden niet…” Vanwege de verwondering: mijn Verlosser hangt aan het kruis. Stil zijn hoort zeker bij Stille Zaterdag. Het is volbracht. Jezus gaf Zijn Geest in handen van de Vader. Ik weet niet hoe het u vergaan is in deze Stille Week. Dit is zeker: zonder stilte wordt het lastig de paasjubel van de engel te horen: Hij is opgestaan, Hij leeft!

Hij leeft om doden het leven te geven. Voor eeuwig, uit genade alleen. Dan past opnieuw stilte, verwondering en aanbidding. Soli Deo Gloria, alleen God de eer!

Reageren aan scribent? welbeschouwd@refdag.nl