Commentaar: Realiteitszin geboden in debat veilige zorg
”Kiezen moet kunnen!” is het motto van de campagne die de Consumentenbond vandaag begon. Daarbij gaat het niet over supermarkten en de vraag of biologisch scharrelvlees even goed verkrijgbaar is als een ingevroren homp vlees die onder de naam kiloknaller wordt aangeprezen.
Inzet van de campagne is een transparante gezondheidszorg. De bond is van mening dat patiënten het recht hebben om te weten wat zij van een behandelend arts of ziekenhuis kunnen verwachten. Heeft dokter Jansen ooit te snel een wond dichtgehecht, waardoor de patiënt nabloedingen kreeg? Zet hem met naam en toenaam op de website van het ziekenhuis, zodat de patiënt weet: Hier ben ik aan het verkeerde adres.
De Consumentenbond heeft de wind mee, bleek zaterdagavond uit het tv-programma Rondom 10, dat voor de campagnestart de resultaten van een publieksenquête openbaar maakte. Een ruime meerderheid van de ondervraagden, 66 procent, wil dat ziekenhuizen de namen van artsen die fouten maakten naar buiten brengen. Een nog groter aandeel, 74 procent, vindt dat ook uitspraken van de medische tuchtrechter tegen artsen openbaar moeten zijn.
In die roep om transparantie gaat de Consumentenbond kritiekloos mee. Patiënten die hoopvolle verwachtingen koesteren van dit pleidooi dienen echter te worden behoed voor valse illusies. De kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg is niet van dien aard dat tuchtrechters artsen aan de lopende band sancties opleggen. In 2010 ging het om 237 artsen. Dat is slechts een fractie van het totaal. Van de artsen die nooit met de tuchtrechter te maken kregen of na een klacht vrijuit gingen, komt langs deze weg dus geen nieuwe informatie over hun prestaties beschikbaar. Nooit bestraft zijn door de tuchtraad is bovendien geen garantie voor kwaliteit: toen de verslaafde Twentse neuroloog J. S., die opzettelijk foute diagnoses stelde eindelijk tegen de lamp liep, had hij al tientallen slachtoffers gemaakt.
Patiënten op een effectieve manier weghouden uit ziekenhuizen die onder de norm presteren, is een zaak van groot belang. Of ruim baan geven aan een afrekencultuur daar een zinvolle bijdrage aan zal leveren, is twijfelachtig. Zorgverzekeraars verbieden deze ziekenhuizen te contracteren, zodat de patiëntenstroom zich verlegt naar plekken waar de kwaliteit het hoogst is, is een zinniger alternatief.
De commissie-Gunning, die de schokkende zedenzaak in Amsterdamse kinderdagverblijven onderzocht, gaf ouders vrijdag een tot dusver onderbelicht gebleven tip. Plaats een kind nooit blindelings op het dichtstbijzijnde adres, maar ga vooraf na hoe de crèche bekendstaat. Bij de oudercommissie, de inspectie of de GGD. Een dergelijk advies getuigt niet van misplaatst wantrouwen, maar van realiteitsbesef en kan zomaar de insteek zijn van een volgende campagne voor veilige zorg. ”Wees gepast kritisch op uw arts; niet alleen na een ingreep, maar ook ervoor”.
Menselijk feilen is helaas nooit uit te sluiten, verwijtbare nalatigheid van artsen dient achteraf te worden bestraft. Maar patiëntveiligheid is niet alleen een zaak van de overheid en de ziekenhuizen. Ook van patiënten zelf.