Arabieren willen terreur bestrijden
De Arabische leiders hebben tijdens een topontmoeting met de Amerikaanse president George Bush plechtig gezworen dat ze het terrorisme zullen bestrijden. Volgens Bush zijn tijdens de besprekingen vorderingen gemaakt in het vredesplan voor het Midden-Oosten.
Bush sprak in de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh met de regeringshoofden van Egypte, Bahrein, Saudi-Arabië en Jordanië en met de Palestijnse premier Mahmoud Abbas. De Amerikaanse president zei na afloop dat als alle partijen hun verplichtingen nakomen, gestaag vorderingen kunnen worden gemaakt in het proces naar een Palestijnse staat en een veilig Israël. „Een paar mensen, een paar moordenaars, een paar terroristen”, mogen volgens Bush niet de kans krijgen om een duurzame vrede in het Midden-Oosten te voorkomen en „de droom en hoop van velen te dwarsbomen.”
„Als alle partijen aan hun verplichtingen voldoen kunnen we gestage vooruitgang boeken op de weg naar een Palestijnse staat, een veilig Israël en een rechtvaardige vrede”, zei Bush. „We streven naar echte vrede, niet naar een pauze tussen oorlogen en volksopstanden, maar naar permanente verzoening tussen de volken van het Midden-Oosten.”
De gastheer van de top, president Hosni Mubarak van Egypte, las na afloop van het overleg een gezamenlijke verklaring voor waarin de Arabische leiders alle vormen van terrorisme verwerpen en de Palestijnse Autoriteit hulp beloven bij de opbouw van een staatsapparaat. Mubarak zei namens de gematigde Arabische leiders dat de landen alle mogelijke middelen zullen aanwenden om steun voor terroristische organisaties te verhinderen. Bush heeft volgens hem het vredesproces een impuls gegeven door zijn visie op de vorming van twee staten, Israël en Palestina, die in veiligheid en vrede leven. De Arabische leiders „verwelkomden” de zogeheten routekaart, die voorziet in de vorming van een Palestijnse staat in 2005.
Bush benadrukte dat hij de vorming van een Palestijnse staat zeer serieus neemt. „De wereld heeft een Palestijnse staat nodig die vrij en vreedzaam is.” Hij zei dat Israël moet zorgen dat er een aaneengesloten gebied is, dat de Palestijnen „thuis kunnen noemen.”
Bush wijst naar verwachting op korte termijn de diplomaat John Wolf aan om het vredesproces in het Midden-Oosten te coördineren. De huidige onderminister van Buitenlandse Zaken is nu belast met non-proliferatie en heeft weinig ervaring in het Midden-Oosten. Hij zou een ploeg ambtenaren van het ministerie van Buitenlandse Zaken en CIA-personeel moeten gaan aanvoeren.
Met de top hoopten de Amerikanen mede te bereiken dat het gezag van Abbas zou groeien. De Palestijnse premier trad onlangs aan. Hij is de enige met wie de Amerikanen zaken willen doen. De Arabische wereld ziet Yasser Arafat echter nog steeds als de leider van de Palestijnen. Tegen de hoop van de Amerikanen in sprak Mubarak niet expliciet zijn steun uit voor Abbas. Wel zei hij dat Egypte en de andere aanwezige Arabische landen Abbas’ doelstellingen -een einde aan de terreur en het herstel van rust en orde- steunen.
Het is de eerste keer dat Bush zich persoonlijk bemoeit met het vredesproces in het Midden-Oosten. Bush was de drijvende kracht achter de top en maakte dat nog eens extra duidelijk door achter het stuur te gaan zitten in de golfkar waarmee de leiders zich richting pers begaven om hun verklaringen af te leggen. De top van dinsdag diende mede als voorbereiding voor overleg tussen Bush, Abbas en de Israëlische premier Ariel Sharon, woensdag in Aqaba in Jordanië.
De vier Arabische landen die op de top vertegenwoordigd waren zijn bondgenoten van de VS. Egypte en Jordanië zijn bovendien de enige twee Arabische landen die een vredesverdrag met Israël hebben gesloten. Andere Arabische landen zijn minder enthousiast over de ”routekaart”, die formeel een plan van de VS, de Verenigde Naties, de Europese Unie en Rusland, maar wordt gezien als een Amerikaanse vinding. De VS hebben in het verleden niet bewezen dat zij een „neutrale en oprechte bemiddelaar in het vredesproces zijn”, schreef een Syrische staatskrant bijvoorbeeld. „Op de Amerikaanse rol valt moeilijk te vertrouwen.”