Het is „heel erg moeilijk” om van te voren mensen te traceren die soortgelijke plannen hebben als Tristan van der V., de man die zaterdag dood en verderf zaaide in Alphen aan den Rijn, zegt Kerkhof.

Tristan van der V. zat in 2006 tien dagen in een gesloten inrichting vanwege suïcidale klachten. De afgelopen weken zou hij weer neerslachtig zijn geweest. „Er zijn duizenden mannen en jongens die ook suïcidale neigingen hebben, mensen met een kwetsbaarheid voor wanhoop. In Nederland leven tienduizenden jonge geïsoleerde mannen in hun eigen fantasiewereld. Maar dat wil nog niet zeggen dat ze in een winkelcentrum met een automatisch wapen een massaslachting aanrichten. Dat blijft een heel zeldzaam verschijnsel. Wel zie je aan voorbeelden in landen als Amerika, Finland en Duitsland dat het telkens om jongemannen gaat met een wapen”, zegt Kerkhof, die zich al jaren inzet voor suïcidepreventie. „Hoe haal je dit soort mensen eruit? Het is heel lastig om gedrag als van Van der V. te voorspellen. Mogelijk zijn al enkele jongens ontdekt die effectief worden behandeld.”

Zelf spreekt Kerkhof zo nu en dan met mensen die er aan „denken” om zichzelf van het leven te beroven en ook anderen wat aan te doen. „Ze zijn woedend op de samenleving, de familie, het noodlot. Ze hebben een fascinatie voor geweld. Dat probeer ik dan met die mensen te bespreken. Zou je dat nu wel doen?”

Honderdduizenden Nederlanders kampen met depressieve klachten. Gedachten aan suïcide komen „veel” voor, stelt Kerkhof. „De helft van de mensen die in behandeling is bij een psychiater of psycholoog heeft last van suïcidale gedachten. Het betreft een menselijke reactie, een manier van zelfbescherming, waarbij mensen reageren op teleurstellingen, tegenslagen en onheil in de toekomst.”

Aan die depressieve klachten is van alles te doen, stelt Kerkhof. „Denk aan cognitieve gedragstherapie of behandeling gedurende een opname.”

Om drama’s als in Alphen aan den Rijn te voorkomen, zou gekeken kunnen worden naar de beschikbaarheid van wapens in Nederland, stelt Kerkhof. „Je zou het bezit van wapens onmogelijk kunnen maken, of nog strengere wetgeving toepassen. Als iemand zich in Nederland het leven beneemt met een vuurwapen, is het vaak een agent, een militair of een lid van een schietclub. In landen als Amerika en Finland, waar relatief makkelijk aan wapens is te komen, gebeurt zo’n 50 tot 60 procent van de suïcides met een vuurwapen. In Nederland ligt dat percentage veel lager: 4 procent voor mannen, 1 procent voor vrouwen.”

Dat Tristan van der V. kennelijk gefascineerd was door wapens –hij had vijf vergunningen– vindt Kerkhof „raar”. Schietclubs zouden in de gaten kunnen houden welke leden depressieve neigingen vertonen, oppert hij. „De vraag is wel of dat lukt en hoe dat zou moeten.” Of een verbod op schietclubs soelaas biedt, is nog maar de vraag. „Er zijn kennelijk mensen die gefascineerd zijn door wapens, hoewel ik zelf daar eigenlijk niets van begrijp. Op een schietclub hebben mensen een uitlaatklep.”