De praktijk is vaak anders, zo bleek zaterdag tijdens een studiedag van de reformatorische homo-organisatie in Barneveld. Quist, directeur van RefoAnders, hield een presentatie naar aanleiding van het enige weken geleden gepresenteerde visiedocument. Hij verving de hersteld hervormde kandidaat J. Kommerie, die afzegde vanwege de gevoeligheid van het onderwerp.

In zijn presentatie herhaalde Quist het standpunt van de stichting geen ruimte te zien voor homoseksuele relaties. Seksualiteit is echter iets anders dan lichamelijkheid, zei hij.

De RefoAndersvoorman ziet wel mogelijkheden voor lichamelijke aanraking. „De kus en de omhelzing kunnen een hartelijke vertroosting zijn, mits in liefdevolle verbondenheid gegeven en niet op weg naar een seksuele relatie.”

In de strijd tegen eenzaamheid bestaat er wel ruimte voor een relatie tussen mensen van hetzelfde geslacht, zo betoogde hij. „De liefde tot de ander mag er zijn. Het gaat om een geestelijke verbondenheid met een natuurlijke afstand tot eenwording. De liefde is niet verkeerd, maar de begeerte.”

Ook het samen onder een dak wonen is het probleem niet, aldus Quist, die verwees naar broers en zussen en studenten die bij elkaar wonen. „Hier is niet een voor ieder geldend antwoord mogelijk.”

Desalniettemin is volgens Quist een waarschuwing op haar plaats: „Onder één dak wonen kan wel een risico van verleiding en verzoeking worden. Zij die samenwonen, moeten er open over zijn en ervoor zorgen dat er geen verkeerd beeld ontstaat.”

Drie onderdelen

Het beleid van de kerk ten opzichte van mensen met homogevoelens dient volgens hem uit drie onderdelen te bestaan: het geven van openheid, geborgenheid en nuttigheid. „De kerkelijke gemeente dient naast hen te gaan staan en hen te nodigen vanuit de liefde tot Christus. Zij moet hun een gevoel van veiligheid geven en over hen spreken in het kanselgebed. Ze horen ook taken in de kerk te krijgen, zodat ze weten dat ze er bij horen. Als die waarden niet goed vormgegeven worden, zal de verbondenheid niet groeien en lopen ze een grote kans om eenzaam te worden.”

Tijdens de daaropvolgende forumbespreking bleek dat niet alle kerkenraden goed omgaan met leden met homogevoelens. Een aanwezige: „In onze gemeente waren enkele jongeren met homogevoelens. Ik schaamde me voor de reactie van de gemeente toen dat uitkwam. De jongeren hebben de kerk verlaten. Twee echtparen zijn nog met hen in gesprek, maar de kerkenraad heeft nauwelijks een rol gespeeld. Ik krijg steeds meer moeite met het feit dat kerkenraden dingen naast zich neerleggen waar ze moeite mee hebben.”

Hij kreeg van verschillende kanten bijval. Forumlid en theologiestudent Wouter Beinema maakte de opmerking dat kerkenraden dikwijls de andere kant op kijken.

Drs. D. Vogelaar, oud-directeur van de Pieter Zandt Scholengemeenschap in Kampen en nu werkzaam voor de Vereniging voor Gereformeerd Schoolonderwijs (VGS), zei dat kerkenraden gesprekken over homofilie moeilijk vinden, evenals gesprekken met de desbetreffende personen. Wat vooral moeite kost is om te luisteren en niet direct met een oordeel te komen.

S. van Ree, moeder van een zoon met homogevoelens, gaf aan openheid heel belangrijk te vinden. „De eenzaamheid wordt minder bij het uit de kast komen. Hoe vroeger het kind zich openbaart, hoe beter.” Ze raadde aan om, in overleg met de jongere, de kerkenraad op de hoogte te stellen.

Een aanwezige zei dat zijn zoon niet met zijn geaardheid voor de dag durfde te komen omdat hij bang was zijn ouders te zullen verliezen. Dat gebeurde niet. Hij kreeg geborgenheid, maar die was er niet bij de kerkenraad. „De ouderlingen vroegen niet hoe het ging.”

Een aanwezige predikant kon zich voorstellen dat een jongere met homogevoelens zou trouwen met iemand van het andere geslacht. Johan Quist: „Dat is niet eenvoudig. Ik ben zelf gehuwd, maar de gebrokenheid wat betreft de gevoelens blijft. Het zien op het kruis van Christus helpt mij het meest.”

Gesprek aangaan

Forumlid L. van der Laan wees erop dat een gesprek over homofilie in de kerkenraad tot grote problemen kan leiden. Toch is het volgens hem geen optie om het niet te doen. „Als we de discussie niet aangaan, zijn we deze mensen kwijt.”