„Crisis juist reden om Defensie bij bezuinigingen te ontzien”
Het vuren op eigen leger moeten stoppen. De bezuinigingen op Defensie gaan veel te ver, stellen mr. C. G. van der Staaij en mr. D. J. H. van Dijk.
Op het Binnenhof stonden gisterochtend welgeteld drie personen in uniform te protesteren tegen de bezuinigingen op Defensie. Een tekenend tafereel. De draconische bezuinigingen lokken geen enkele vorm van massaal verzet uit. Niet binnen het immer loyale leger, maar ook niet in de samenleving. Die gelatenheid is nog verontrustender dan de bezuinigingen zelf.
De krijgsmacht moet ruim 10.000 banen schrappen. Ook wordt radicaal gesneden in materieel en arbeidsvoorwaarden. Het zijn maatregelen die je verwacht bij het uitbreken van de wereldvrede of van een kabinet-Cohen/Roemer. Links likt zijn vingers af. De geschiedenis van het defensiebudget blijft paradoxaal. Je zou verwachten dat een rechtse regering kiest voor een hoger defensiebudget, terwijl een linkse regering snoeit. Dit is niet de werkelijkheid. Het zijn vooral kabinetten van VVD en CDA geweest die het mes zetten in defensie-uitgaven.
Ondertussen wordt ons leger stiefmoederlijk bedeeld. Defensie moet een miljard euro aan bezuinigingen ophoesten. Ondanks bestaande financiële gaten. Ondanks de opgelopen slijtage van materieel in Uruzgan. Ondanks tekortschietende arbeidsvoorwaarden. Ondanks het voortdurend snijden in defensiematerieel en oefeningen.
Als de regering haar hoge ambities handhaaft –gericht op een veelzijdige krijgsmacht– moet het defensiebudget daarmee in overeenstemming zijn. Deze ambities vereisen een bijpassend gefinancierd defensieapparaat, dat niet onderhevig is aan opportunistische bezuinigingsmaatregelen. Als het kabinet die standvastigheid niet betoont, moet de consequentie zijn dat we ons militaire ambitieniveau omlaag schroeven.
De nieuwe bezuinigingen worden verdedigd met een verwijzing naar de economische crisis. Deze crisis moet echter juist motiveren om Defensie te ontzien. Juist de economische crisis kan negatieve gevolgen hebben voor de politieke en sociale stabiliteit in de wereld en daarmee een risico vormen voor de Nederlandse veiligheid.
Bezuinigingen zouden wellicht nog te verdedigen zijn áls Defensie nog vet op de botten had. Hiervan is echter allang geen sprake meer. Defensie wordt van binnenuit opgegeten. Als het gaat om bezuinigingen op de rijksbegroting heeft Defensie de afgelopen periode méér dan haar portie geleverd.
Donderdag organiseerde de SGP een bijeenkomst voor militairen. Dan proef je hun loyaliteit aan het leger. Juist daarom raakt het hen diep dat als dank voor hun inspanningen voor de zware Uruzganmissie er zó gesneden wordt in het personeelsbestand.
Het vuren op eigen leger moeten stoppen. De voortdurende bezuinigingen hebben ernstige gevolgen voor de militaire uitzendcapaciteit. Moreel en kwaliteit worden aangetast. We spreken hier over een kerntaak van de overheid, die nauw verbonden is met onze nationale veiligheid!
Wat moet er volgens de SGP gebeuren? Ten eerste. De effecten van de opeenstapeling van bezuinigingen en financiële tegenvallers binnen Defensie worden op pijnlijke wijze zichtbaar. Daarom is het nodig de in het regeerakkoord afgesproken megakorting op Defensie opnieuw tegen het licht te houden. Het financieel programma van de SGP bewijst dat betere keuzes mogelijk zijn. Er mag geen belangrijk defensiematerieel in de uitverkoop gaan waarvan eerder met kracht is betoogd dat het nodig is voor een goede taakvervulling.
Ten tweede. Als er gesneden wordt in het personeelsbestand, dan zo min mogelijk in de operationele functies. Laat er eerst gehakt worden in de uitgedijde bureaucratie. Vooral het bestaande ‘waterhoofd’ van Defensie moet worden aangepakt. Ons leger kent 1 generaal per 500 militairen. Dat heeft zelfs Rusland nooit gekend.
Ten derde. Er moet op afzienbare termijn extra geld komen voor Defensie. Dat is nodig om de slijtageslag van missies zoals in Uruzgan te compenseren, maar ook om het werken bij Defensie aantrekkelijker te maken.
Ten slotte moet er voor de lange termijn zekerheid zijn over het defensiebudget. Er mogen niet ieder jaar nieuwe bezuinigingsrondes rondwaren. Zo kun je geen fatsoenlijk langetermijnbeleid voeren. De permanente staat van reorganisatie waarin defensie verkeert, is fnuikend voor het personeel. Het gaat erom een mechanisme te hebben waardoor Defensie structureel kan rekenen op een volwaardig budget, passend bij haar ambities.
Het kabinet spreekt met trots over de Nederlandse krijgsmacht, die overal ter wereld inzetbaar is. Te lang heeft Nederland echter gedacht dat je serieus kunt meedraaien op het internationale militaire toneel zonder daarvoor serieus in de beurs te tasten. Het kabinet moet afscheid nemen van deze illusie en zijn trots vertalen naar een passend budget voor Defensie. Anders wordt het een al te goedkoop verhaal.
De auteurs zijn respectievelijk voorzitter en beleidsmedewerker van de SGP-fractie in de Tweede Kamer.