Dit om een veelvoud van redenen. Een belangrijke reden voor het succes van de revoltes in Tunesië en Egypte was het verrassingselement ervan. In beide landen werden regime en leger volkomen overrompeld door de gebeurtenissen en was er geen strategie voorbereid om er adequaat op te reageren. De regimes begonnen concessies te doen die door de demonstranten werden geïnterpreteerd als een teken van zwakte. De demonstraties zwollen aan en er ontstond een situatie dat het leger zijn controle over de gebeurtenissen verloor.

Dit verrassingselement is in Syrië afwezig. Regime en leger hebben de ontwikkelingen van de afgelopen maanden in de rest van de Arabische wereld nauwgezet gevolgd en hun eigen conclusies eruit getrokken. Dit bleek woensdag overduidelijk uit de toespraak die president Bashar al-Assad hield in het Syrische parlement. In westerse media werd deze toespraak unaniem beoordeeld als „teleurstellend” omdat de Syrische president geen concessies deed. Het Syrische regime had echter van Tunesië en Egypte geleerd dat in deze situatie concessies doen gelijk stond aan olie op het vuur gooien en koos daarom voor de omgekeerde weg.

Religieus geweld

De Syrische president raakte in zijn rede bovendien een gevoelige snaar. Hij waarschuwde zijn landgenoten voor het gevaar van religieus en sektarisch geweld en kondigde vastberaden aan dat het regime dit met alle middelen zou bestrijden. Deze angst voor sektarisch geweld deelt de Syrische president met het overgrote deel van zijn landgenoten, die slechts naar de buurlanden Irak en Libanon hoeven te kijken om te zien, waartoe dit alles kan leiden.

Vandaar dat de afgelopen dagen vooraanstaande Syrische soennitische geestelijken naar buiten zijn getreden om hun steun uit te spreken voor de Syrische staat en president. Net als de president riepen zij burgers ertoe op de onderlinge eenheid te bewaren. Dat hun oproep werd gehoord, bleek gisteren. Na het vrijdaggebed bleef het opvallend rustig in Syrië en de massale protestdemonstraties waartoe via Facebook werd opgeroepen, bleken lang niet zo massaal als aangekondigd.

De Syrische president raakte nog een andere gevoelige snaar tijdens zijn rede woensdag. Hij veroordeelde de rol van zowel Arabische als westerse media, die hij ervan beschuldigde de gebeurtenissen in Syrië buitenproportioneel op te blazen. Deze mening wordt door veel Syriërs gedeeld.

Zoals bekend zijn er de afgelopen weken in de zuidelijke stad Daraa inderdaad protesten geweest, die echter beperkt van omvang waren. Hetzelfde geldt voor de ongeregeldheden in de aan de Middellandse Zee gelegen stad Latakia. De gebeurtenissen in deze beide steden kregen relatief veel aandacht in de media. Deze media waren echter dinsdag de grote afwezigen tijdens de grote proregimedemonstraties die in heel Syrië plaatshadden. Voorzichtige schattingen spreken over 5 miljoen deelnemers, met alleen al ruim 1 miljoen deelnemers in Damascus.

Garantie

Deze proregimedemonstraties werden weinig belicht in de media, die vrijwel zonder uitzondering suggereerden dat de demonstranten door het regime hiertoe werden gedwongen. Weinig Syriërs zullen ontkennen dat politieke en economische hervormingen letterlijk broodnodig zijn in hun land, dat zucht onder hoge voedselprijzen en massale jeugdwerkeloosheid. Maar de vrees is wijdverspreid onder Syriërs dat geweld en opstanden zullen leiden tot de verbrokkeling van het land en tot bloedig sektarisch geweld. In deze context wordt het huidige regime, ondanks alle mankementen en corruptie, door veel Syriërs gezien als belangrijkste garantie voor de Syrische eenheid.