Onderzoek van ouderenbond ANBO heeft vorig jaar uitgewezen dat er in Nederland per jaar ongeveer 200.000 meldingen van ouderenmishandeling binnenkomen. De ouderenbonden denken dat het om het topje van de ijsberg gaat.

Westendorp noemt drie veelvoorkomende vormen: „De man of vrouw die zijn of haar demente partner slaat. De persoon staat voor een groot deel alleen voor de verzorging. Uiteindelijk slaat hij of zij uit wanhoop. Dan heb je de veertigjarige zoon met een alcoholprobleem die weer bij zijn hoogbejaarde moeder intrekt. Na een tijdje moet ze in het logeerbed slapen en is haar girorekening geplunderd. Als derde groep heb je de gevallen van ‘pesten in de zorg’: de verplegende scheldt een patiënt uit en laat hem of haar opzettelijk in de poep liggen.”

Mishandeling van ouderen is volgens de hoogleraar van alle tijden en van alle culturen. „Wij richten ons vooral op Europa. Er is geen reden om aan te nemen dat het hier vaker of juist minder vaak voorkomt dan in andere westerse landen.”

Westendorp wil dat Nederlandse hulpverleners, net als bij kindermishandeling is gebeurd, attent leren zijn op signalen van mishandeling. „Dat de wijkverpleegkundige of de medewerker van de EHBO alarm slaat als ze bijvoorbeeld veel blauwe plekken ziet op rare plaatsen bij een ouder iemand. Daarbij moeten wetenschappers meer kennis opdoen over het verschijnsel: „Waarom gaan mensen een oudere slaan of op andere manieren mishandelen? Zitter er bepaalde karakteristieken in de familie, zijn er vaste patronen te ontdekken? Als we meer weten, kunnen we de mishandeling ook beter bestrijden.”

De ANBO heeft vorig jaar al gepleit voor aanpassing van het strafrecht. De mishandeling van ouderen zou via een apart artikel expliciet in de wet moeten worden opgenomen. Bij kindermishandeling is dit ook al het geval. Naar verwachting presenteert staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten van Volksgezondheid woensdag tijdens het congres een plan om ouderenmishandeling te bestrijden.