Verheven boven elke twijfel is dat de Burger Partij Amersfoort uit elkaar ligt. Boekt de lokale ‘protestpartij’ bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 een klinkende stembuszege en wordt ze met 7 van de 39 zetels de grootste partij in de keistad, sinds enkele weken telt de BPA nog slechts 1 zetel. Die wordt bezet door oprichter J. J. W. van Wegen.

Nadat de partij al langer wordt geplaagd door interne ruzies, barst de bom begin maart 2011. Drie raadsleden van de BPA-fractie –G. van Vliet, G. J. A. Smit en A. O Roelé– vermoeden dat er binnen de partij is gesjoemeld met gemeenschapsgeld. In een op 7 maart uitgebrachte verklaring stellen ze dat in de periode 2007-2010 de toenmalige BPA-fractieleiding op „discutabele wijze met het fractiebudget” is omgegaan. De pijlen richten zich voor een belangrijk deel op BPA-coryfee Van Wegen.

De drie ‘klokkenluiders’ spreken het vermoeden uit dat (onder anderen) Van Wegen gemeenschapsgeld dat bestemd is voor de raadsfractie via een „niet-geoorloofde” omweg liet doorsluizen naar de partijkas. Een U-bochtconstructie als het ware.

De regels schrijven voor dat het gemeenschapsgeld dat een raadsfractie van de gemeente krijgt uitsluitend bestemd is voor fractiewerkzaamheden. Verboden is dus dat het ‘fractiegeld’ gebruikt wordt voor bijvoorbeeld een verkiezingscampagne van een partij. Die moet uit eigen zak worden bekostigd.

De drie ‘klokkenluiders’ stellen dat Van Wegen in januari dit jaar tijdens een overleg zei dat hij een juridisch adviseur raadpleegde met wie de afspraak bestond dat 60 procent van de gefactureerde advieskosten –betaald uit het fractiebudget– zou worden doorgestort in de partijkas. De kritische raadsleden Van Vliet en Smit zeggen niet van het bestaan van juridisch adviseurs te hebben geweten.

Op 11 januari seinen Van Vliet en Smit burgemeester Bolsius van Amersfoort in. Die neemt de zaak serieus en laat onderzoek instellen. Hij doet uiteindelijk aangifte en zegt in een verklaring op 7 maart dat „niet is uit te sluiten dat er sprake is van een strafbaar feit, verduistering en/of valsheid in geschrifte, waarbij overheidsgeld betrokken is.” De aangifte geldt de gehele BPA-fractie en -vereniging. Daar vallen ook de ‘klokkenluiders’ onder.

De zaak ligt nu bij het openbaar ministerie in Utrecht. „We pakken dit op”, aldus een woordvoerster eerder deze week. Wie precies als verdachten worden aangemerkt, is nog niet duidelijk.

Vaststaat dat de Elspeetse juridisch adviseur mr. L. Bolier fractiegeld ontving van de BPA. Ook doneerde Bolier tienduizenden euro’s aan de partijkas van de Amersfoortse partij.

In een reactie liet BPA-voorman Van Wegen deze week, zowel mondeling als per mail, weten dat het „totale onzin” is dat er een 60 procentsconstructie met een juridisch adviseur is afgesproken. „Die bewering is in strijd met de feitelijke waarheid. Er is geen sprake van een U-bochtconstructie.”

Dat critici als de vroegere fractiegenoten Van Vliet en Smit niet van het bestaan zeggen te weten van juridisch adviseurs van de raadsfractie, noemt Van Wegen eveneens „totale onzin.” Hij voegt eraan toe dat Van Vliet „het enige raadslid in Nederland is dat zes jaar lang zijn raads- e-mails weigerde te openen.”

Volgens Van Wegen hebben vier verschillende bedrijven voor de fractie werkzaamheden verricht. „Alles is netjes en transparant geboekt. De werkzaamheden en de betalingen daarvoor zijn gedocumenteerd. De gehele fractie was beslissingsbevoegd en gemeenschappelijk verantwoordelijk voor het BPA-fractiebudget. Ik was slechts in opdracht van de fractie tekeningsbevoegd.”

Dat een uit het fractiebudget betaalde juridisch adviseur „uit zichzelf duizenden” euro’s aan de partijkas doneert „kun je vreemd vinden, maar het is allemaal wettelijk toegestaan en het gebeurt veel vaker in Nederland”, zegt Van Wegen. „Ik trek maar de vergelijking met het huwelijk tussen twee mannen. Zo’n verbintenis vinden ze in christelijke kring misschien moreel verwerpelijk, maar die is wel wettelijk toegestaan.”

Juridisch adviseur Bolier uit Elspeet stelde vrijdag desgevraagd dat hij „een aantal jaren betaalde werkzaamheden” voor de BPA-gemeenteraadsfractie heeft verricht. Ook beaamt hij dat hij geld heeft gedoneerd aan de partijkas van de BPA. Een bedrag van 33.000 euro kan goed kloppen, aldus Bolier. Hij ontkent dat er „een relatie” is tussen het ontvangen fractiegeld en de verstrekte giften. „Die zaken staan los van elkaar. Er is geen constructie. Ik neem kennis van onenigheid binnen de BPA en van beschuldigingen over en weer.”

Op de vraag of hij zich kan voorstellen dat het bevreemding oproept dat een inwoner van Elspeet duizenden euro’s overmaakt aan de partijkas van een lokale partij in Amersfoort, antwoordt Bolier: „Waarom niet? Dat mag toch?” Hij zegt te hopen dat „alles goed wordt uitgezocht” door justitie. „Ik zal alle medewerking verlenen.”