Japan probeert tegelijkertijd een gigantische hulpoperatie en een nucleaire crisis in goede banen te leiden. De problemen met kerncentrales zorgen op hun beurt weer tot een energietekort.

Premier Kan riep daarom op om zuinig te doen met elektriciteit. Delen van het land zullen bij toerbeurt geen stroom krijgen om de getroffen gebieden te ontlasten. Miljoenen overlevenden van de ramp zitten daar zonder stroom. Dagelijks is er vraag naar 41 miljoen kilowatt, maar er wordt op het moment maar 31 miljoen kilowatt opgewekt. Die situatie zal waarschijnlijk weken gaan duren.

De zorgen om de Japanse kerncentrale Fukushima I in Okuma zijn intussen niet afgenomen. Twee reactors worden gekoeld met zeewater om oververhitting te voorkomen. Zondag kwam ook een derde reactor in de problemen. Ook daarvoor werd een noodplan gemaakt.

De problemen ontstonden toen het natuurgeweld vrijdag zorgde voor een stroomstoring in de kerncentrale. Daardoor konden de reactoren niet goed worden gekoeld. Zaterdag ontplofte het gebouw rond reactor nummer 1. Een nieuwe explosie is nog altijd mogelijk.

Rondom Fukushima I zijn zeker 210.000 mensen geëvacueerd. Tests wezen uit dat 28 omwonenden radioactief besmet zijn geraakt. Niet omdat de reactors zelf lekken maar doordat de druk in de reactors te hoog werd en daardoor radioactief stoom moest worden afgeblazen. Rondom het verderop gelegen complex Fukushima II zijn uit voorzorg ook tienduizenden mensen geëvacueerd.

Zondag ontstonden ook problemen bij twee andere kerncentrales. De centrale in de stad Tokai in de prefectuur Ibaraki kampte met een defect koelsysteem, dat inmiddels door een noodkoeling wordt opgevangen. Bij de kerncentrale in Oganawa, waar vrijdag na de beving brand ontstond, werd een verhoogd stralingsniveau gemeten.

Sinds de hulpoperatie op gang is gekomen wordt de volle omvang van de natuurramp langzaam zichtbaar. De politie denkt dat alleen al in de prefectuur Miyagi zeker tienduizend mensen omkwamen. Het dorp Minamisanriku is van de kaart geveegd. De helft van de inwoners van het stadje is verdwenen, maar liefst 9500 mensen.

Ook op andere plekken langs de noordoostkust vinden reddingswerkers honderden lichamen. In de prefectuur Iwate kwam de kuststad Rikuzentakata compleet blank te staan. Ook de steden Miyako en Yamada werden volledig overspoeld.

Inmiddels zijn meer dan vijftigduizend militaire hulpverleners actief. Dat aantal wordt verdubbeld. Daarnaast zijn duizenden politieagenten, brandweereenheden en tweehonderd medische teams op de been. Reddingsdiensten hebben sinds de ramp meer dan twaalfduizend mensen gered.

Hulpgoederen worden via de lucht en over zee getransporteerd, omdat dat via de weg moeilijk gaat.

Alsof Japan nog niet genoeg natuurgeweld moest doorstaan, is zondag ook nog de vulkaan Shinmoedake in het zuidwesten weer actief geworden. De berg is inmiddels ontruimd.