Het openbaar ministerie was eerder door het gerechtshof in Den Bosch gedwongen om de psycholoog te vervolgen, nadat het OM van vervolging had afgezien. Dinsdag werd de vrouw alsnog voor de rechtbank gedaagd, maar officier van justitie mr. E. W. M. Stokman was van mening dat de vrouw zich niet schuldig had gemaakt aan hulp bij zelfdoding. „Vrijspraak is daarom op zijn plaats”, aldus de officier.

De 56-jarige T. M. C., die geregeld allerlei publicaties over methoden voor zelfmoord uitgeeft, was in maart 1999 in contact gekomen met de 43-jarige Monique van de V. uit Eindhoven. De vrouw verkeerde in een diepe depressie, mede veroorzaakt door het overlijden van haar moeder. Al geruime tijd daarvoor stond ze onder behandeling van een psychiater.

In mei 1999 deed ze een zelfmoordpoging. Een broer van de vrouw trof haar een dag later in comateuze toestand op haar bed aan, waarna ze werd overgebracht naar een ziekenhuis. Daar overleed ze drie weken later. Omdat de familie de zaak niet vertrouwde, werd justitie ingeschakeld. Die weigerde aanvankelijk tot vervolging over te gaan, waarna de broer met succes in beroep ging bij het gerechtshof in Den Bosch.

Uit het onderzoek van het OM blijkt dat de psycholoog informatie over methodes van zelfdoding aan Van de V. heeft verstrekt. Na een tiental gesprekken vond de poging op 1 mei plaats. Kort na de inname van een cocktail van medicijnen heeft de psycholoog telefonisch contact met de vrouw gehad. Het gesprek, dat zo’n 20 minuten duurde, hield op toen Van de V. buiten bewustzijn raakte. „Ik heb haar gevraagd of ik haar wat zou voorlezen. Uit de Bijbel of uit Homerus. Daarna hebben we afscheid van elkaar genomen”, aldus de psycholoog.

De vrouw ontkende tegenover voorzitter mevrouw mr. M. A. A. Dellaart van de Bossche rechtbank dat zij tijdens het gesprek nog instructies had gegeven. „Ik heb haar slechts willen bijstaan in haar eenzaamheid.” Volgens haar hadden ook de adviezen tijdens eerdere ontmoetingen niet het karakter van een instructie. „Het initiatief lag bij Monique. Zij hield de regie in handen.”

Hulp bij zelfdoding is in Nederland verboden. Vorige maand nog bepaalde de rechtbank van Groningen dat alle ondersteunende handelingen die zelfdoding „mogelijk of gemakkelijk” maken, strafbaar zijn. Wel is het toegestaan om inlichtingen in algemene zin over levensbeëindiging te geven. Tijdens het proces van zelfdoding mag bovendien „morele steun” worden geboden, maar wel „louter passief.”

De rechter in Groningen wees erop dat hulp bij zelfdoding alleen door een arts mag worden geboden, mits deze voldoet aan enkele zorgvuldigheidscriteria. De 43-jarige vrouw uit Eindhoven had haar arts en psychiater regelmatig verzocht om hulp, maar beiden zagen daarvan af. Volgens zowel de huisarts als de psychiater was er in haar situatie geen sprake van „volledige uitzichtloosheid.” Wel was er sprake van een „grenzeloos verlangen” naar de dood, zo blijkt uit het medisch dossier.

Dat laatste werd door de broer van de overleden vrouw gerelativeerd. Tijdens de zitting dinsdag verklaarde de man dat Van de V. „al met één been in de samenleving was teruggekeerd.” Volgens hem was er echter een vertrouwensrelatie tussen zijn zus en de psycholoog ontstaan. Om die reden kunnen de adviezen van C. niet als vrijblijvend worden aangemerkt, zei hij. „Zonder enig overleg met de artsen van mijn zus heeft zij voorlichting gegeven. Dat was veel te snel en onzorgvuldig”, aldus de man.

De broer van Van de V. noemde de methode die de NVVE bij zelfdoding voorschrijft inhumaan. De psycholoog ontkende dat dinsdag niet. „Ik weet dat het behelpen is, dat geef ik volmondig toe. Maar betere medicijnen zijn niet vrij verkrijgbaar.”

De rechtbank in Den Bosch zal in de kwestie ook nagaan of iemand die bij het proces van zelfdoding aanwezig is, niet verplicht is een arts te alarmeren. Het gaat daarbij concreet om hulp aan mensen in nood, zoals artikel 450 van het Wetboek van Strafrecht voorschrijft.

Naar het oordeel van advocaat mr. W. Anker kan die bepaling echter niet van kracht zijn bij een poging tot zelfmoord. „Dat zou betekenen dat iemand die zelfdoding pleegt, volstrekt alleen gelaten moet worden, omdat een aanwezige altijd een arts zou moeten alarmeren. Dat kan niet de bedoeling zijn.”

Rechtbankvoorzitter mr. Dellaart doet 10 juni uitspraak.