VN-chef wil spoedoverleg over Ivoorkust
ABIDJAN – Secretaris-generaal Ban Ki Moon van de Verenigde Naties wil dat de Veiligheidsraad een spoedvergadering belegt over de situatie in Ivoorkust. Dat heeft zijn woordvoerder maandag laten weten. De oproep volgt op berichten over illegale wapenleveranties aan het Afrikaanse land.
Wit-Rusland zou onder meer drie gevechtshelikopters hebben geleverd aan troepen die zittend president Laurent Gbagbo steunen. Die werd bij de verkiezingen van eind november volgens door de VN erkende uitslagen verslagen door zijn rivaal Alassane Ouattara, maar Gbagbo weigert zich bij zijn nederlaag neer te leggen.
Een bron binnen de VN zei maandag dat bij de controle van het vliegveld waar de helikopters zouden staan een VN-team is beschoten door troepen van Gbagbo. Het team moest zich daarop terugtrekken. Niemand raakte gewond.
Tegen Ivoorkust is sinds 2004 een wapenembargo van kracht. Ban zei zondag dat dat embargo zeer serieus moet worden genomen en dat actie zal worden ondernomen tegen zowel Wit-Rusland als Gbagbo.
Wit-Rusland ontkent de beschuldiging van Ban Ki Moon.Het neemt alle besluiten van de Veiligheidsraad strikt in acht en oefent voldoende controle uit over zijn wapenhandel, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Minsk maandag.
Het is al sinds de verkiezingen onrustig in Ivoorkust. Geweld tussen de aanhangers van beide presidentskandidaten heeft de afgelopen maanden aan enkele honderden mensen het leven gekost, ondanks de aanwezigheid van VN-troepen, die sinds een burgeroorlog in 2002 en 2003 proberen de vrede te bewaren.
De VN meldden dat rond de 30.000 burgers de wijk Abobo in Abidjan zijn ontvlucht, waar het afgelopen weekeinde felle gevechten woedden tussen het leger van Gbagbo en een nieuwe gewapende groep die het opneemt voor Ouattara.
Maandag zouden bovendien twee VN-medewerkers van Oekraïense afkomst zijn ontvoerd door een Ivoriaanse jeugdmilitie, de Jonge Patriotten. Dat blijkt uit een interne memo van de VN waarover persbureau AP beschikt. De Jonge Patriotten zijn gelieerd aan Gbagbo.
De twee VN-medewerkers werden in de wijk Port-Bouet in Abidjan ontvoerd. Ze werden kort daarna naar een basis van de Republikeinse Garde, die pal achter Gbagbo staat, overgebracht.
Aanvallen op VN-personeel vinden steeds vaker plaats. Gbagbo heeft de VN eerder al opdracht gegeven het land te verlaten en zijn regering heeft burgers opgehitst om VN-medewerkers aan te vallen.
De VN waarschuwden eind vorige week dat Ivoorkust op de rand van een burgeroorlog staat. Ook de Amerikaanse president Barack Obama liet maandag zijn zorgen blijken.
Per dag vluchten inmiddels zeker zo’n 5000 mensen weg voor het toenemende geweld. Troepen die Ouattara trouw zijn, veroverden vrijdag een plaats in het noorden in gebied dat gecontroleerd wordt door troepen die Gbagbo steunen.
Ouattara verblijft sinds de stembusgang in een hotel in Abidjan, de belangrijkste stad van Ivoorkust. Blauwhelmen beschermen hem tegen de aanhangers van Gbagbo.
Guillaume Soro, de premier van Ouattara, riep diens aanhang onlangs op tot een „Egyptische” revolutie. Ouattara wordt gesteund door een rebellengroep in het noorden van Ivoorkust en waarnemers denken dat de rebellen een aanval plegen als Gbagbo volhardt in zijn weigering om af te treden. Ouattara heeft echter gezegd de macht in het land niet met geweld over te willen nemen.
Vorige week dinsdag probeerde een delegatie van de Afrikaanse Unie een oplossing voor de politieke crisis in het land te vinden. De presidenten van Tsjaad, Mauritanië, Zuid-Afrika en Tanzania voerden overleg met Ouattara. Die noemde de missie „de missie van de laatste uitweg.” „Alle anderen die jullie voorgingen, kwamen hier met dezelfde boodschap voor mij en voor de voormalige president: dat hij heeft verloren, dat hij de macht vreedzaam moet overdragen”, zei Ouattara. „Dat is helaas niet gebeurd.” Ook de delegatie van vorige week keerde onverrichter zake terug.
Eerder dreigde de Afrikaanse Unie met militair ingrijpen. Dat lijkt nu nog de enige uitweg uit de crisis.