Kentekenplaat met 61-HSV-5
Een maand was de Herziene Statenvertaling (HSV) op de markt toen ergens in Nederland, op weg van A naar Beter, een blauwe auto mij voorbijsnelde. In een flits zag ik het kenteken: 61-HSV-5. Nu maken auto’s of kentekens zelden zoiets als een gedachte in mij los, maar deze keer was dat anders. Alsof een flitspaal in morsetekens naar mijn voorruit seinde: „Wordt de Statenvertaling ingehaald door de HSV?” Niet dat onze auto iets met de Statenvertaling te maken heeft, zelfs het kenteken niet. Maar toch. Het gebeurt in een flits, zo’n gedachte.
Wie wat langer leest in de HSV, krijgt steeds meer de neiging om de grondtekst erbij te pakken. Zo kwam ik erachter dat het woord economie niet alleen voorkomt in Lukas 16, de bekende gelijkenis van de onrechtvaardige rentmeester, maar ook nog op een andere plaats in de Bijbel, met een heel andere vertaling en een heel andere betekenis. Dat was helemaal nieuw voor mij.
Welke plaats, welke vertaling en welke betekenis laat ik nu even in het midden. De Bijbel –daar gaat het om– bleek tot mijn schande en vreugde nog veel relevanter en rijker over economie te spreken dan ik altijd had gedacht. Een spannende gedachte is of dit ook omgekeerd geldt. Zegt de economie iets over de Bijbel? Zijn er economische inzichten die relevant zijn voor de keuze tussen Statenvertaling en HSV?
Ik ken de cijfers niet, maar van de Herziene Statenvertaling moeten er minstens 50.000 exemplaren over de toonbank zijn gegaan. Misschien wel 100.000. Daarmee was de Bijbel een welkome omzetversneller voor de christelijke boekhandel in een recessiedip. Een belangrijker economisch gegeven is evenwel dat koopbeslissingen meer dan grote woorden zeggen wat mensen echt belangrijk vinden. Geen woorden maar daden. Waar het hart vol van is, loopt de portemonnee van over. Tienduizenden mensen vonden de HSV zo waardevol dat ze daarvoor een andere besteding van hun euro’s hebben laten schieten. Ze gaven met hun koopgedrag uitdrukking aan de prachtige naam van deze rubriek: niet bij brood alleen.
Slechts een vreemdeling in Jeruzalem weet niet dat daarover ook wat minder samenbindend is gedacht en geschreven. Kalm samengevat gaven nogal wat mensen het advies om de HSV maar helemaal niet in huis te halen. Daar hadden zij ook allerlei argumenten voor. En het is heel goed om met elkaar over zoiets belangrijks als een Bijbelvertaling een goed en inhoudelijk gesprek te voeren, liefst op de juiste toonhoogte en met een prettige geluidssterkte. Inmiddels is het wat stiller geworden. En nu het meeste wat er te zeggen viel, intussen wel gezegd en geschreven zal zijn, lijkt het mij tijd om de hulp van de economie in te roepen.
Want het is natuurlijk niet genoeg om een Bijbel in huis te hebben. Het gaat erom dat je hem leest! Behalve koopgedrag zegt ook de tijdsbesteding van mensen heel veel over wat ze belangrijk vinden. Lees je vijf minuten per dag in de Bijbel of een uur? Dat maakt nogal wat uit. Om greep op de waardering van de HSV te krijgen, wil ik alle lezers uitnodigen mee te denken. En aan de tegenstanders van de HSV vraag ik om al hun bezwaren maximaal te laten meewegen. Neem eens iemand in gedachten: uw kind, uw echtgenoot, een jongere of oudere uit de gemeente, en zeg welke optie uw voorkeur heeft: A) hij of zij leest één uur per dag in de HSV, of B) hij of zij leest vijf minuten per dag in de Staten- vertaling.
Ik denk dat iemand wel heel veel bezwaren tegen de HSV moet hebben om voor B te kiezen. Maar het kan en er is ook helemaal niets op tegen. De mensen die A gekozen hebben, wil ik vragen bij hoeveel minuten voor hen het omslagpunt ligt. Bij 10 minuten, een halfuur, 61 minuten of meer? Wanneer flitst u van A naar B?
Als iedere lezer nu eens meedoet en de krant verzamelt die gegevens, dan krijgen we een aardig beeld van de waardering en de receptie van de HSV, waarin bovendien alle bezwaren expliciet zijn meegewogen. Een goed beeld voor een beter gesprek. Wie rijdt mee van A naar Beter?
En wie steeds langer leest in de HSV…
De auteur is hoogleraar gezondheidseconomie aan de Universiteit van Tilburg. Reageren aan scribent? nietbijbroodalleen@refdag.nl