Commentaar: Oosterhuis „beetje dom”
Spijt heeft Huub Oosterhuis, een huisvriend van de koninklijke familie, niet van zijn uitspraken over de kerstrede van de koningin. Maar achteraf vindt hij ze wel „een beetje dom.”
In ieder geval wil de dichter en theoloog duidelijk maken dat hij de vorstin niet letterlijk heeft geciteerd toen hij beweerde dat zij last heeft gehad van „zware censuur” bij het opstellen van haar jaarlijkse kerstrede. Grote boosdoener is de PVV, die voortdurend over de schouder van de vorstin zou hebben meegekeken. Oosterhuis zegt nu zijn eigen indruk te hebben weergegeven tijdens het interview met het EO-programma Blauw Bloed.
Oosterhuis zal wellicht geschrokken zijn van de commotie die zijn opmerkingen hebben teweeggebracht. In een poging de schade te beperken, zegt hij nu niet verstandig te zijn geweest. Spijt heeft hij echter niet. Nog steeds meent hij „dat de koningin behoedzaam en voorzichtig moet zijn. Meer dan ze onder Lubbers moest zijn en onder Cohen zou moeten zijn.”
Ondertussen blijft het gissen wat er nu werkelijk waar is van hetgeen de huisvriend van de Oranjes beweert. Opvallend is dat dit niet de eerste keer is dat in de openbaarheid komt dat koningin Beatrix moeite heeft met de politieke koers van de PVV. Vorig jaar lieten achtereenvolgens Tjeenk Willink en Lubbers weten dat betrokkenheid van de PVV bij de regering van ons land niet het beste voor Nederland is. Nu suggereert Oosterhuis dat de majesteit zich gekneveld voelt door Wilders, die dat natuurlijk op zijn beurt krachtig weerspreekt.
Opvallend is dat het steeds gaat om mensen die het koninghuis zeer na staat. Ze doen hun uitspraken bepaald niet nadat ze voor het eerst over de paleisdrempel zijn gestapt. Dan zou men hen nog onervarenheid kunnen toedichten. Nee, Tjeenk Willink, Lubbers en Oosterhuis zijn op het paleis graag geziene gasten. Zij kennen de regels op hun duimpje. Met andere woorden, het komt te vaak voor dat een vriend van het vorstenhuis afkeer van de partij van Wilders laat blijken om te denken dat het een ongelukje is.
Daarmee dreigt het koningshuis een risico te nemen. De koningin moet boven de partijen staan. Dat maakt haar positie uniek. Juist daarom moet zij ver weg blijven van uitspraken over haar politieke voorkeur. Doet ze dat niet, dan ondergraaft ze de positie van de monarchie. Wilders mag dan nu roepen nog nooit iemand gecensureerd te hebben, maar o wee als de koningin uitspraken zou doen die hem niet bevallen. Dan zal hij vast en zeker in toorn ontsteken en daarbij onmiddellijk de monarchie ter discussie stellen.
In deze discussie rond de uitspraken van Oosterhuis spelen de progressieve partijen een wel zeer merkwaardige rol. GroenLinks en de SP zullen er geen traan om laten als de koningin kroon en scepter moet inleveren. Elke gelegenheid grijpen zij aan om duidelijk te maken dat de rol die het koningshuis in ons staatsbestel heeft erg ouderwets is. Nu werpen deze partijen zich op als hoedsters van de monarchie. Echt geloofwaardig is dat niet, tenzij SP en GroenLinks publiek verklaren de positie van de Oranjes onaangetast te willen laten. Dat zou een ommekeer zijn.