Op Smelt, die zeven jaar geneeskunde in Utrecht studeerde, heeft de psychiatrie altijd een bijzondere aantrekkingskracht gehad. „Het is altijd weer een puzzel om erachter te komen wat iemand die bij ons hulp zoekt precies mankeert. Waar komen depressieve gevoelens bijvoorbeeld vandaan? Ligt iemand overhoop met z’n geloof?”

Smelt moet als zaalarts in de Eleoskliniek de fontein in Bosch en Duin onder supervisie van een psychiater weliswaar de knoop doorhakken, maar laat zich daarin graag bijstaan door het team therapeuten en verpleegkundigen dat om een patiënt heen staat. „De keuze voor een bepaalde behandeling is een grote verantwoordelijkheid.”

De menselijke ellende die hij dagelijks voorbij ziet trekken, laat Smelt niet onberoerd. „Soms ben ik na een gesprek helemaal aangeslagen door iemands verhaal. Wat me raakt zijn mensen die helemaal gevangenzitten in negatieve gedachten over zichzelf. Of families die door ruzies elkaar het leven zuur maken. Misbruikzaken vind ik heel erg. Slachtoffers ervan raken op een vreselijke en ingrijpende manier misvormd in hun persoonlijkheid. Soms maakt de ellende me moedeloos, maar ik kan dat gevoel gelukkig wel van me af laten glijden. Op de terugweg in de auto leg ik het bij God neer en ik zet muziek op.”

Muziek is voor Smelt, lid van muziekband Trinity, een uitlaatklep en zijn passie.

„Ik heb best een moeilijk vak met soms zware gesprekken. Patiënten kunnen ondanks alle inspanningen in hun oude patronen terugvallen. Belangrijk voor mij is dat ik let op de kleine, positieve dingen. Mijn werk maakt me dankbaar voor alles wat ik krijg en kan doen.”

Heeft het werk van Smelt zijn mensbeeld veranderd? „Ik ben opgegroeid als zoon van een zendingsechtpaar in Peru. Al onze welvaart in het Westen en de secularisatie in de maatschappij heeft opvallend veel psychische schade tot gevolg. Tijdens mijn jeugd en later tijdens reizen door Afrika heb ik gezien dat de mensen daar, mits de basisbehoeften er zijn, meestal toch gelukkiger zijn. De gezins- en kerkstructuren zijn er hechter. In Nederland heeft de individualisering diepe wonden geslagen, ook in de christenheid. Die ontdekking is een grote tegenvaller voor me geweest, evenals de hoeveelheid misbruikzaken in christelijke kring. Daarnaast worstelen veel jongeren met identiteitsvragen of vragen over geaardheid en seksualiteit. Er is grote behoefte aan openheid over hartszaken. Daar zouden we in de kerk juist voorlopers in moeten zijn.”

Dit is het eerste deel in een serie over de fontein, kliniek van Eleos in Bosch en Duin.