Grillige Kaddafi maakt leven in Libië onzeker
TRIPOLI (ANP) – Niemand is langer aan de macht in het Midden-Oosten dan Muammar Kaddafi in Libië. Hij overleefde sinds zijn staatsgreep in 1969 opstanden en aanslagen. Officieel heeft hij niet eens een functie; hij is slechts de Gids van de Revolutie. Maar geen belangrijke beslissing wordt genomen zonder zijn instemming. Hij is de enige constante factor in het Noord-Afrikaanse land, dat verder vooral onzekerheden kent.
De 6,5 miljoen Libiërs lijden onder het nukkige beleid van de leider. Het ene jaar mag je een winkel hebben, het jaar daarop is het verboden. Zelfs de jaartelling ontsnapte niet aan de grillen van Kaddafi. Zo begon de kalender eerst met de geboorte van de profeet Mohammed, later bij zijn sterfdag. In de rest van de moslimwereld begint de jaartelling met de gedwongen verhuizing van Mohammed van Mekka naar Medina.
Het land moet in een permanente staat van revolutie verkeren, heeft Kaddafi verkondigd. Zogeheten Volkscomités regeren. Die komen zeker twee keer per jaar bijeen om zogenaamd beleid uit te zetten. Mensen worden gedwongen erbij aanwezig te zijn. Winkels en bedrijven sluiten hun deuren tijdens deze bijeenkomsten. Cruciale zaken zoals de olie-industrie vallen daar niet onder. Die worden overgelaten aan technocraten.
Een enkele keer gaat Kaddafi te ver. Toen hij besloot de basisschool op te heffen en kinderen thuis les te laten volgen, was het verzet bij de Volkscomités zo groot dat de maatregel werd ingetrokken.
In andere zaken lijkt Libië op andere dictaturen in de regio. De olie- en gasindustrie voorziet hem van het nodige geld en veiligheidsdiensten smoren elke vorm van oppositie. De huisvesting is beroerd, de openbare diensten functioneren slecht en jongeren zijn werkloos. Kaddafi’s familie- en stamleden zitten op cruciale posten in het veiligheidsapparaat en hebben grote belangen in het bedrijfsleven.
Sinds het regime de schuld op zich nam voor de aanslag op een Amerikaans passagiersvliegtuig boven het Schotse Lockerbie en zijn massavernietigingswapens in 2003 opgaf, leeft de economie op. Kaddafi moest ook wel want zijn olie-industrie was hopeloos verouderd. In de hoofdstad Tripoli wordt gebouwd en geïnvesteerd. Nieuwe winkels, restaurants en hotels openen hun deuren.
De corruptie en bureaucratie bemoeilijken echter de handel. En de werkloosheid blijft hoog, vooral onder jongeren. Die laatste groep was de motor van de opstand in Tunesië en Egypte. In Libië hebben jongeren het moeilijker zich te organiseren. Zo hebben veel minder mensen toegang tot internet.
Er zijn nu protesten in Benghazi. De stad staat bekend om zijn verzet tegen Kaddafi. Zolang de onrust tot die stad beperkt blijft, zal Kaddafi zich vermoedelijk nog geen echte zorgen maken.