Dat stellen voormalig minister Wim Deetman en oud-burgemeester van Enschede Jan Mans in de analyse ‘Kwaliteitssprong Zuid’ over de toekomst van Rotterdam-Zuid. Voormalig minister Eberhard van der Laan van Wonen, Wijken en Integratie gaf de aanzet daartoe, omdat hij bij een bezoek aan de stad constateerde dat het bestuur voor een haast onmogelijke taak stond.

Het gebied, qua inwonersaantal vergelijkbaar met Eindhoven, kent veel problemen. Deze zijn weliswaar niet uniek, omdat die zich meer voordoen in (middel)grote steden, maar ze zijn wel bijzonder door de ernst van de situatie en de schaal waarop de problematiek zich voordoet.

Het gebied - deelgemeenten Feijenoord, Charlois en een deel van IJsselmonde - kenmerkt zich door een te grote groep mensen met laag inkomen, sterk verouderde woningen, te weinig arbeidsplaatsen, een grote mix van culturen, te weinig woningen voor de middenklasse, criminaliteit en relatief hoge schooluitval onder jongeren.

Deetman en Mans vinden het cruciaal dat de gemeente Rotterdam met het Rijk en lokale partners snel de hoofdlijn voor de ontwikkeling van Zuid voor de komende twintig tot dertig jaar deelt en vastlegt. „Alleen door langjarige en intensieve inzet kan de gewenste ontwikkeling voor het middengebied op Zuid worden bereikt. Rotterdam kan dat niet alleen; hulp van het Rijk en lokale partners is dringend noodzakelijk.”

De aanpak moet gericht zijn op in ieder geval drie pijlers in de levenscyclus van een mens: goede, gerichte scholing voor jongeren, meer werkgelegenheid en veel meer variatie in woningbouw, zodat mensen wooncarrière kunnen maken. Deetman en Mans bepleiten een nationaal programma Kwaliteitssprong Zuid: „Een programmamanager, een zwaargewicht, is nodig om slagkracht te mobiliseren en van de gebaande paden af te wijken om doelen te realiseren: onorthodox en doelgericht.”

Als de adviezen van de bestuurders worden overgenomen gaan de ministeries Financiën, Onderwijs, Economische Zaken en Binnenlandse Zaken het stadsbestuur helpen, samen met de bevolking het bedrijfsleven, schoolbesturen en woningcorporaties.

Woningonderhoud verplichten

Particuliere woningbezitters moeten in sommige gevallen worden gedwongen hun woning te blijven onderhouden. Zo voorkom je verpaupering van huizen en wijken, met alle gevolgen van dien.

Dat stelt de Rotterdamse PvdA-wethouder Dominic Schrijer (economische zaken en sociale zaken) naar aanleiding van een dergelijk voorstel in het rapport over de problemen in Rotterdam-Zuid. Hij beseft dat het moeilijk is om het dwingende karakter van woningonderhoud bij wet vast te leggen. Een apk-keuring voor woningen zal het niet worden, maar Schrijer zou het voorstel van oud-minister Deetman en oud-burgemeester Mans verder onderzocht zien om vooral huisjesmelkers te kunnen aanpakken.