Friese vertalingen van Bijbel online
LEEUWARDEN – Dr. Nicoline van der Sijs is er eigenlijk wel trots op dat twee Friese Bijbelvertalingen nu onderdeel zijn van het megaproject om Bijbelvertalingen online beschikbaar te maken. Het gaat om de Wumkes-Bibel uit 1943 en de Nije Fryske Bibeloersetting uit 1978. „Het Fries is de tweede rijkstaal van ons land. Dus die vertalingen mogen gewoon niet ontbreken.”
Het plan om de Friese vertalingen te digitaliseren rees al in 2008, op het moment dat de Statenvertaling van 1637 online beschikbaar kwam. Maar tijd én menskracht waren bij de Friese vertaling een knelpunt. Van der Sijs kan wanneer ze een Fries Bijbelgedeelte leest de tekst begrijpen, „al pak ik wel af en toe het woordenboek erbij”, maar corrigeren is toch een ander verhaal. Daarom verzamelde ze een groep van tien mensen om zich heen die de teksten minutieus doorplozen op fouten.
Van der Sijs: „Het mooie van dit digitaliseringsproject is dat je teksten onderling kunt vergelijken. Bijvoorbeeld Genesis 24 uit de Statenvertaling van 1637 met die van Wumkes.”
De vertaling die dr. G. A. Wumkes met E. B. Folkertsma maakte, hield sterk rekening met het feit dat de lezers opgegroeid waren met de Statenvertaling. De Nije Fryske Bibeloersetting had tot doel dat de Friese tekst op de lezers van nu dezelfde indruk maakt als de oorspronkelijke talen (Hebreeuws en Grieks) maakte op de lezers van toen. Die Bibel wordt nog altijd geroemd als een van de beste vertalingen ooit.
Wiep Koehoorn uit Stiens, bestuurslid van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG), is ook verheugd dat het project nu is afgerond. Hij stelde het in 2008 aan de orde in het landelijk beraad van het NBG, nadat uit verschillende Friese gremia, nu verenigd in het Fries oecumenisch platform Krúspunt, de opmerking was gekomen dat het „ûnbegryplik wie dat de Fryske Bibels noch net op ynternet stienen”, oftewel: onbegrijpelijk was dat de Friese Bijbels nog niet op internet stonden. Dankzij het project van Van der Sijs en de medewerking van het NBG is dit alsnog gebeurd. Koehoorn hoopt dat wereldwijd snel bekend wordt dat de vertalingen online staan.
Behalve de Friese vertalingen staan er nu zes Bijbelvertalingen uit het digitaliseringsproject op internet: de Delftse Bijbel (1477), de Liesveltbijbel (1542), de Leuvense Bijbel (1548), de Deux-aesbijbel (1562), de Statenvertaling (1637) en de Lutherse Bijbel (1648). Er zijn nog vier lopende projecten: de Biestkensbijbel (1560), de Statenvertaling 1657, de Vorstermanbijbel (1528) en het Nieuwe Testament van Utenhove (1556). Ook de Grunniger Biebel staat online.
Van der Sijs zou het liefst zien dat ook Bijbeluitgaven in andere streektalen online komen. „Ik heb met de uitgever van de Twentse Bijbel contact gehad. Die wil het nu nog niet vanwege de rechten en inkomsten, terwijl vertaler Anne van der Meiden het wel graag zou willen.”
