Opgetogen over de toespraak van Mubarak is Sinout allerminst. „Mubarak zou toch al dit jaar vertrekken”, aldus Sinout woensdagmorgen. „Hij is niet gezond meer. Hij verwart bewakers met journalisten. Zijn zoon zou de macht overnemen. Mubarak moet vandáág nog vertrekken. De protesten moeten doorgaan. Hij hield dinsdagavond een zielig verhaal. Hij sprak over dialoog met de oppositie. Maar datzelfde verhaal heeft hij al dertig keer verteld. Mubarak is een militair die niet in staat is tot dialoog.”

Sinout merkt wel dat zijn familie in Egypte „blij” is met de toespraak van Mubarak. „Maar ze zijn kortzichtig. Ze laten zich makkelijk voor de gek houden. De minister van Binnenlandse Zaken blijft gewoon zitten. Dat is een antichrist.”

Voor Sinout, die afgelopen maandag terugkeerde van een reis van een week naar familie in Egypte, zijn het spannende en historische tijden. Driemaal daags houdt hij per telefoon contact met zijn geliefden in het land. „In Egypte is de situatie op dit moment chaotisch, explosief en zeer gevaarlijk”, zegt de Apeldoorner dinsdagmiddag rond één uur in zijn woonkamer, waar een beeld van de gekruisigde Christus aan de wand hangt. Op dat moment maken honderdduizenden demonstranten zich in de roerige straten van Caïro op voor een massale betoging. Bedoeld om Mubarak ten val te brengen.

Grootste zorg voor Sinouts familie is nu het gevaar van plunderingen. „Mijn familieleden bewapenen zich om criminelen van zich af te houden. Ze stellen zelfs een soort avondklok in.”

Sinout, vader van twee zoons van 9 en 12, zegt afgelopen week overal in Egypte verhalen te hebben gehoord dat de gehate politie bewust criminelen heeft vrijgelaten. „Voordat mensen politiebureaus in de brand staken, waren de gevangenissen al leeg. De enige logische verklaring is dat de politie de criminelen heeft losgelaten, om zo bij de burgers het verlangen te wekken naar orde en afhankelijkheid van het regime te bevorderen.”

Onder het bewind van Mubarak hebben ook christenen het zwaar, benadrukt Sinout. „Vooral in de periode 1980 tot 1995 hebben koptische christenen in Egypte een afschuwelijke tijd beleefd. Ze kregen geen hoge posities. De politie, een waar martelapparaat, schoot monniken dood. Bulldozers vernielden kloosters. De geheime dienst heeft criminelen geholpen bij de ontvoering en verkrachting van christelijke meisjes. Onder het bewind van Mubarak belandden mensen die kerkbanken repareerden in de gevangenis. De koptische paus kreeg huisarrest in een klooster in de woestijn.”

Sinout merkte vorige week in Caïro dat de demonstranten, voor een belangrijk deel afkomstig uit het intellectuele milieu, het regime volledig beu zijn. „Talloze jongeren zeggen: We gaan liever dood, dan dat we kiezen voor een dictatoriaal regime. Een paar jongeren hebben zich in brand gestoken. Daarvan wordt gezegd: Dat is een domme, cynische actie. Je kunt je beter laten doodrijden door een tank.”

Een recente ingezonden brief van een vrouwelijke dierenarts in Egypte, werkzaam bij de overheid, was een van de aanjagers van de huidige massale protesten, stelt Sinout. „Ze schreef dat ze 65 Egyptische pond per maand verdient, terwijl één kilo rundvlees 100 pond kost. Ze richtte zich met een smeekbede tot Mubarak met de vraag om aan die situatie een eind te maken. In dezelfde tijd werd bekend dat een steenrijke man geen cent belasting hoefde te betalen.”

Ook het feit dat koptische jongeren in actie kwamen tegen de politie, nadat begin dit jaar in Alexandrië een bloedige aanslag werd gepleegd op een orthodox-koptische kerk, heeft de demonstranten gestimuleerd, betoogt Sinout. „Deze christelijke jongeren worden van jongsaf aan opgevoed met de regel dat je nooit en te nimmer geweld mag gebruiken tegen de overheid. Ze waren echter zo gefrustreerd, dat ze toch met stenen naar de politie gooiden.”

Bestaat het gevaar dat Egypte na de val van Muburak een tweede Iran wordt, waar moslimfundamentalisten aan de macht komen?

„Moderniteit zit de Egyptenaren in de genen. Als je het schuim van alle ellende en fundamentalisme wegveegt, zul je zien dat Egypte een democratisch land wil zijn. In principe wil het volk anderen niet onderdrukken. Moslims en christenen leven al eeuwen in vrede samen. Egypte heeft een rijk verleden, gericht op beschaving. Het land was toevluchtsoord voor Grieken en Italianen.”

Toch blijkt uit onderzoek dat een grote groep Egyptenaren bijvoorbeeld vindt dat mensen die afvallen van de islam de doodstraf verdienen en dat overspelige vrouwen moeten worden gestenigd.

„Dat soort gedachten hoort bij bepaalde geloofsopvattingen. Die hoor je wereldwijd onder moslims. Maar dat betekent niet dat zo’n uitspraak ook in de politieke praktijk wordt gebracht. De meeste moslims in Egypte zijn gematigd. Mijn beste vriend, werkzaam op de universiteit van Caïro, is een moslim.

De moslimbroederschap streeft niet zozeer naar grote politieke invloed, maar is vooral geïnteresseerd in economische verbeteringen. De Egyptenaren willen geen schurkenregime meer, of dat nu islamitisch, militair of nationalistisch van karakter is.”

De Israëlische autoriteiten hebben een vredespact met Mubarak; ze maken zich ernstig zorgen over de situatie in Egypte en vrezen een tweede Iran.

„Israël reageert kortzichtig. Het land moet zich gedeisd houden en niet meteen denken dat van alle kanten geweren op hen gericht zijn.”

Wat is voor u op dit moment de grootste zorg?

„Dat na de val van Mubarak te lang een machtsvacuüm ontstaat en dat islamitische fundamentalisten met gewapende steun vanuit bijvoorbeeld Saoedie-Arabië de macht overnemen. Als die islamitische machthebbers zeggen dat ze orde op zaken kunnen stellen, zullen veel Egyptenaren zich achter hen scharen. Mogelijk gedwongen door wapens. Dat zou ernstig zijn, ook voor de koptische christen. Fundamentalisme betekent nog meer bloed, nog meer armoe.

Daarom is het zaak dat Amerika en Europa zo snel mogelijk contacten leggen met de huidige hervormingsgezinden, onder wie zich veel gematigde moslims en christenen bevinden. Dan zal Egypte zich meer naar het westen kunnen richten. Het land zou zo snel mogelijk aansluiting moeten zoeken met de Europese Unie.”