Het christendom in Afrika heeft een indrukwekkend rapport. Het is de godsdienst van ongeveer de helft van alle Afrikanen en van bijna twee derde van de mensen die ten zuiden van de Sahara wonen. Het aantal christenen nam toe van 7,5 miljoen (9,1 procent van de bevolking) in 1900 tot 504 miljoen in 2010 (48,8 procent van de bevolking).

De toename van het aantal evangelicale christenen is minstens even spectaculair, zo blijkt uit het recent verschenen boek ”Operation World”, dat christenen informatie biedt over de wereldwijde kerk zodat zij gericht voor elkaar kunnen bidden. In 1900 was 1,5 procent van de bevolking evangelicaal (1,6 miljoen mensen); in 2010 ligt dat percentage op 17,7 (182 miljoen). Afrika is het meest evangelicale continent ter wereld en zal dat gezien de cijfers voorlopig ook wel blijven.

Hekserij

Dat betekent niet dat het christendom in Afrika geen problemen kent. De grootste uitdaging voor de kerk ligt in discipelschap, aldus de schrijvers van ”Operation World”. „De groei van het christendom was sensationeel, maar er is traditioneel weinig aandacht voor wat daarna komt. Niet-christelijke gewoonten en levensbeschouwingen zijn gemeengoed in de kerk. In veel gebieden is syncretisme een groot probleem. Christenen staan nog onder de invloed van hekserij en boze geesten.”

Dan zijn er nog de kerkelijke verdeeldheid en het gebrek aan onderwijs. Afrika telt meer dan 15.000 kerkelijke denominaties. Ontelbare onafhankelijke gemeenten leven op zichzelf, zonder zich verantwoordelijk te weten voor andere christenen. Predikanten missen vaak kennis om de Bijbel goed uit te leggen. In Mozambique bijvoorbeeld, heeft 80 procent van de voorgangers nauwelijks of geen theologische opleiding genoten.

Een ander probleem is de islam, met ruim 428 miljoen aanhangers (41,5 procent van de bevolking) de tweede godsdienst in Afrika. Er wonen inmiddels meer moslims ten zuiden van de Sahara (246 miljoen) dan in het traditioneel islamitische Noord-Afrika (182 miljoen).

Grote delen van West-Afrika en de Sahel zijn geïslamiseerd en in bijna alle Afrikaanse landen zijn moslimzendelingen actief. Vooral in Centraal-Afrika werpen de met oliegeld betaalde onderwijsprogramma’s en hulpprojecten vruchten af. In landen als Nigeria en Sudan behoort geweld tegen christenen tot de orde van de dag.

Dat het christendom toch nog iets harder groeit dan de islam (2,6 tegenover 2,4 procent), betekent niet dat de kerken rustig achterover kunnen leunen. Ook de secularisatie gaat Afrika niet voorbij. Het aantal niet-religieuzen is inmiddels de 10 miljoen gepasseerd en hun aantal groeit jaarlijks met 3,6 procent.

Ondertussen hebben nog lang niet alle Afrikanen het Evangelie gehoord. Van de twintig minst bereikte volken ter wereld –gemeten naar het percentage christenen– leven er dertien in Afrika.

Volwassen

Maar er is ook sprake van vrucht. In het marxistische Mozambique werden christenen in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw zwaar vervolgd. Honderden christenen vonden de dood.

Nu is 46,5 procent van de bevolking christen en bijna nergens ter wereld groeien protestantse kerkgenootschappen zo snel als in Mozambique. Er is weliswaar veel onwetendheid over de Bijbel, „maar de kerk verlangt ernaar te leren. Bid om groei in volwassenheid en waarheid.”

Dit is het zesde deel in een elfdelige serie over christen-zijn wereldwijd. Aanleiding is de verschijning van het handboek “Operation World”, dat trends in het wereldwijde christendom beschrijft. Volgende week donderdag deel 7: Midden-Oosten.