Keerpunt
Ooit werkten de linkse partijen in ons land zo goed samen dat zij voorafgaande aan de Tweede Kamerverkiezingen een stembusakkoord sloten. ”Keerpunt 1972”, zo luidde de titel van het gezamenlijke verkiezingsprogram van PvdA, PPR en D66. Volgens dit linkse programma zou heel veel in ons land ten goede keren. Gelijke kansen voor iedereen, rechtvaardige verdeling van inkomen en voorzieningen, inspraak van allen en democratisering van de samenleving. Nederland als proeftuin van welzijn, gidsland voor heel de wereld.
De PvdA was de motor van deze linkse samenwerking. Met Joop den Uyl als beoogd minister-president. Van 1973 tot 1977 mocht hij leidinggeven aan een kabinet waarin voor de benodigde meerderheid ook confessionele ministers zitting hadden. Maar in 1977 was het uit met de linkse samenwerking. En tot op heden wil het maar niet lukken om dat kunststukje weer op te voeren.
Welhaast iedereen zou denken dat het er sinds het aantreden van het kabinet-Rutte/Verhagen, op 14 oktober vorig jaar, toch eindelijk eens een keer van moest gaan komen. Een nieuw links verbond om schouder aan schouder ten strijde te trekken tegen het centrumrechtse kabinet. Echter, in plaats van eendracht zien we vooral tweedracht tussen de broeders en zusters ter linkerzijde van het politieke palet.
De PvdA vindt de SP te conservatief, omdat deze partij op sociaaleconomisch terrein wil vasthouden aan onbetaalbare ‘verworvenheden’, zoals het recht op een AOW-uitkering voor iedereen vanaf de 65-jarige leeftijd. D66 ziet zichzelf vooral als een partij in het politieke midden en wil sowieso niet als een linkse partij te boek staan. Pechtold vindt zichzelf uiteraard progressief, maar past ervoor om in een links ‘schaduwkabinet’ plaats te nemen. Hij bestookt Rutte en Wilders liever in z’n eentje, nu collega Halsema voortijdig haar biezen heeft gepakt. Tussen PvdA en GroenLinks botert het nog het best. Maar over de politiemissie naar Afghanistan botsten Cohen en Sap frontaal op elkaar.
Afgelopen zondag –jawel, als je immers in linkse politiek gelooft…– was in Amsterdam de brede manifestatie tegen rechts. Een door de PvdA georganiseerde bijeenkomst, waar behalve Cohen ook Roemer en Sap het woord voerden. De titel beloofde veel: ”Een ander Nederland”. Maar wie dacht dat er tijdens deze manifestatie grootse, hemelbestormende visies en idealen werden vertolkt, heeft het mis. Het naar huis krijgen van het huidige kabinet blijkt de enige gedeelde ambitie van PvdA, SP en GroenLinks. Merkwaardig, als we bedenken dat van links nogal eens het verwijt klinkt dat het huidige kabinet vooral negativisme uitstraalt.
Intussen geef ik de linkse partijen groot gelijk dat voor een ander Nederland inderdaad een keerpunt dringend nodig is. Want dat er van alles loos is in onze samenleving, dat is duidelijk. Niet alleen op sociaal- economisch terrein, maar vooral ook op het morele vlak is het met Nederland de laatste decennia bergafwaarts gegaan. Wie de toename van hufterigheid in het verkeer, zinloos geweld op straat en zelfverrijking aan de top wil keren, komt toch uit bij de universele waarden en normen van de Bijbel. Want met z’n allen hebben we de liefdevolle, wijze instructies van onze Schepper in de wind geslagen. Moralisme van links of de keiharde aanpak van rechts zal de samenleving niet echt verbeteren. Daarom roep ik de woorden van SGP-fractievoorzitter ds. H. G. Abma (1917-1992) in herinnering waarin hij reageerde op ”Keerpunt 1972”, het stembusakkoord van de linkse partijen: „Ook wij hebben ons keerpunt. Ons keerpunt, waarvoor wij ons willen geven. Ons keerpunt heet wederkeer. Wederkeer tot God en Zijn dienst. Tot de Heere Wiens geboden niet zwaar zijn. (…) Terugkeer tot het oude behoeft noodzakelijkerwijs geen achteruitgang te betekenen, las ik onlangs ergens. Tot mijn vreugd, moet ik zeggen. Wederkeer tot de oorsprong van onze natie, tot de Heere en Zijn dienst, is de ware progressiviteit. Want wanneer wij wederkeren, haasten wij ons naar de Toekomst.”
De auteur is directeur van de Guido de Brès-Stichting, het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP. Reageren aan scribent? gedachtegoed@refdag.nl