Noordeloos is een rustig dorp. Op een paar kilometer afstand kruisen de A15 en de A27 elkaar bij Gorinchem. Rond het dorp liggen de uitgestrekte graslanden van de Alblasserwaard.

Aan de rand van Noordeloos staat het kerkgebouw van de christelijke gereformeerde kerk. Geen gebouw van 175 jaar oud, maar een hedendaags bedehuis. Strak en sober, maar vooral ook functioneel: ruime zalen, een grote hal, een lichte kerk en een ruim parkeerterrein. „Ja, het is echt een streekgemeente. De leden komen uit een groot deel van de Alblasserwaard en ook uit de Vijfheerenlanden.”

In de consistoriekamer hangt een schilderij van de oude kerk. Voordat die er kwam, kerkten de christelijke gereformeerden in een boerderij, vertelt ouderling Van der Ham, die al 43 ambtsdrager is. „In 1835 verliet een aantal leden bij de Afscheiding de Hervormde Kerk. Zij kwamen samen op een boerderij hier vlakbij. De groep groeide snel. Er ontstonden problemen met de overheid. In die tijd mochten er geen bijeenkomsten worden belegd van meer dan twintig mensen. Er volgden boetes en verbeurdverklaringen.”

In 1841 kocht de gemeente een boerderij aan op de plaats waar nu de kerk staat. Die boerderij werd omgebouwd tot kerk. „In 1923 viel het besluit om de boerderij te slopen en op die plaats een nieuwe kerk te bouwen. In die kerk kwam de gemeente tot 2005 samen”, vertelt Van der Ham.

De jaren twintig van de vorige eeuw waren ook in geestelijk opzicht rijk, zegt de ouderling. „Er werden mensen uit de wereld getrokken. Dat trok een spoor. Er was veel beslag in de gemeente. Dat betekent niet dat er na die tijd geen zegen is geweest. Integendeel. Door de tijd heen hebben alle predikanten gewoekerd met de talenten die ze van de Heere hadden ontvangen. De een was sterker in het pastoraat, een ander in de prediking. Wij hoeven het resultaat ervan niet te meten. De Heere weet dat wel.”

Michigan

Negentien predikanten dienden de gemeente in Noordeloos. In de consistoriekamer hangt een lange rij foto’s van de meesten van hen. „Ds. A. J. Betten was de eerste predikant”, vertelt ds. R. Kok – sinds maart 2010 aan de gemeente verbonden. „Hij vertrok in 1847 met enkele tientallen leden van de gemeente naar de Verenigde Staten. In 1856 deed ds. K. van den Bosch hetzelfde met 29 leden. Hij zette in Michigan de nederzetting Noordeloos op. Die is er nog steeds. Zijn gemeente legde de basis voor de Christian Reformed Church.” Van alle negentien predikanten stond ds. B. de Romph het langst in Noordeloos: van 1982 tot 2005.

Twee bekende CGK-voormannen die uit de gemeente zijn voortgekomen zijn de CGK-zendeling ds. A. Bikker en dogmaticus prof. dr. J. van Genderen.

De gemeente heeft volgens ds. Kok en ouderling Van der Ham altijd een „Schriftuurlijk-bevindelijke prediking voorgestaan.” Ds. Kok: „Zonde en genade, Wet en Evangelie.” De Schriftuurlijk-bevindelijke prediking stempelt nog steeds het gemeenteleven, zeggen de twee ambtsdragers.

De gemeente bestaat nu uit 536 leden en doopleden. „Het is een jonge gemeente. Er zijn circa honderd catechisanten en vijftig kinderen van de zondagsschoolleeftijd”, zegt ds. Kok. De betrokkenheid van de jeugd op de gemeente is groot, stellen de twee. „Er zijn drie jeugdverenigingen.” Verder heeft de gemeente een vrouwenvereniging, een Bijbelkring, een Bijbelstudiemorgen voor vrouwen, drie koren en diverse commissies, waaronder een voor de zending.

In de hal van de kerk staat ook de maquette van een kerk in Slowakije. „Ds. De Romph ontmoette de predikant van die gemeente in Hermanovce een keer tijdens een conferentie in Engeland. We zijn toen een project voor die gemeente gestart. Het is een soort zustergemeente”, vertelt Van der Ham.

Noordeloos heeft ook nog een dochtergemeente. De christelijke gereformeerde kerk in Meerkerk is in 1926 uit die van Noordeloos voortgekomen, vertelt ds. Kok. „De kerkgangers moesten over modderige wegen helemaal hiernaartoe komen. Ik heb begrepen dat ze vaak overbleven en dan gezelschap hielden.”

Vrijdagavond stond de gemeente stil bij het 175-jarig bestaan. Na een meditatie zong het koor. Tijdens het tweede deel van de avond gaven een paar gemeenteleden een presentatie over de geschiedenis.

Ouderling Van der Ham en ds. Kok benadrukken dat het bij de herdenking om de „trouwe zorg van de Heere” moet gaan. Ds. Kok: „Wij zijn met dank vervuld over de zorgende liefde van de grote Herder der schapen. Het is de genade van de Heere dat de gemeente er zo mag zijn.”

Overzicht van de predikanten die in de achterliggende 175 jaar aan de gemeente verbonden zijn geweest.

Ds. A. J. Betten: 1846-1847

Ds. H. Koopman: 1848-1851

Ds. K. v.d. Bosch: 1854-1856

Ds. G. B. Mos: 1859-1866

Ds. G. Bramer: 1867-1869

Ds. E. v.d. Kamp: 1870-1877

Ds. H. A. Jonkman: 1881-1896

Ds. H. J. L. de Vries: 1898-1904

Ds. P. de Groot: 1907-1913

Ds. J. Jongeleen: 1914-1920

Ds. H. Velema: 1923-1926

Ds. J. Reesink: 1927-1933

Ds. R. Slofstra: 1939-1946

Ds. J. Jongeleen: 1946-1947

Ds. B. Bijleveld: 1951-1960

Ds. J. Kieviet: 1961-1965

Ds. P. Beekhuis: 1968-1981

Ds. B. de Romph: 1982-2005

Ds. R. Kok: 2010-heden