„OM staat het water aan de lippen”
Het water staat het openbaar ministerie aan de lippen. Nieuwe prioriteiten buitelen over elkaar heen. Bij gebrek aan mankracht moet justitie plegers van lichte vergrijpen laten lopen. Dat zei mr. J. L. de Wijkerslooth, baas van het OM, vrijdag bij de presentatie van het jaarverslag.
Voor het OM was 2002 een „productief” jaar, aldus De Wijkerslooth. Het aantal zaken dat werd aangebracht steeg met 13 procent tot 466.000.
Terwijl het kabinet enerzijds vraagt om een veiliger samenleving, wil het anderzijds het ambtenarenkorps inkrimpen, zei De Wijkerslooth. „Ik neem aan dat die inkrimping aan het OM niet voorbijgaat. Dan gaat het bij voorbeeld om mensen die cijfers bijhouden die naar de minister en naar de Kamer gaan. Die cijfers zijn toch zaken die de politiek niet wil afschaffen. Als we minder mensen mogen houden, hoor ik graag wat we niet meer hoeven doen.”
De OM-baas vindt dat topindustriëlen zich verre moeten houden van handel in aandelen. Voormalig Philips-topman Cor Boonstra, die vervolgd werd in een voorkenniszaak, kreeg een veeg uit de pan. Het OM gaat in beroep tegen het vonnis van de rechtbank in Amsterdam, dat onvoldoende bewezen achtte dat de voormalig Philips-topman voorkennis had toen hij aandelen van het entertainmentbedrijf Endemol kocht.
„Een topindustrieel wordt geacht er een groot en indrukwekkend netwerk op na te houden”, zei De Wijkerslooth. „Voor zo’n persoon is het verschil tussen kennis en voorkennis moeilijk te handhaven.” De Wijkerslooth verwees naar een aantal topfiguren uit overheid, bedrijfsleven en advocatuur die veiligheidshalve niet zelf in aandelen handelen, maar dat aan hun bank overlaten. „Dat is de zuivere lijn en wie het anders doet, moet niet klagen als er een strafrechtelijk onderzoek tegen hem wordt gestart.”
Het bedrijfsleven zou zich moeten bezinnen op een gedragscode over handel in aandelen door topindustriëlen, zei de OM-baas. Hoewel voorkenniszaken „zeer moeilijk te bewijzen zijn”, zal het OM „stug volhouden” om dit soort zaken voor de rechter te brengen, liet hij weten.
Volgens De Wijkerslooth moet het OM niet in cassatie gaan tegen de vrijspraak van André de V. Het gerechtshof in Arnhem sprak De V. maandag vrij van brandstichting op het terrein van SE Fireworks op 13 mei 2000 in Enschede met de vuurwerkramp tot gevolg. Justitie in Arnhem heeft nog geen beslissing genomen over de cassatie. De Wijkerslooth vindt dat het arrest van het hof daar weinig ruimte voor overlaat.
Met het oog op deze vrijspraak benadrukte De Wijkerslooth dat het OM niet alleen zaken bij de rechter legt waarin een veroordeling gegarandeerd is. „Soms brengt het OM een zaak voor de rechter waarbij het bewijs niet is dichtgetimmerd met bekennende verdachten en belastende DNA-profielen. Maar toch kunnen er zo veel feiten en omstandigheden zijn dat een officier het van belang vindt dat de rechter zich erover uitspreekt. De samenleving is erbij gebaat dat het OM zijn nek uitsteekt. Er is immers wel een dader die ergens rondloopt.”