Máxima is trouwens niet de enige die zaterdag taart krijgt van de Stichting Promotie Glasbak (SPG). Iedere Nederlander die zaterdag ook 25 jaar wordt en een formuliertje heeft ingevuld, krijgt gebak thuisgestuurd. De SPG timmert flink aan de weg om in 2005 daadwerkelijk de belangrijkste doelstelling te halen: 90 procent van al het glas recyclen. De teller staat nu op 80 procent.

Die 80 procent is overigens een mooie prestatie voor de kwarteeuw oude organisatie. Toen minister Ginjaar op 17 mei 1978 de eerste officiële glasbak onthulde, in ’s-Hertogenbosch, moest alles nog worden opgestart. Drie jaar later, in 1981, stonden er al 6000 glasbakken door het hele land, waarmee 27 procent van het ’eenmalige’ verpakkingsglas werd ingezameld.

De Nederlander bleek vatbaar voor het gescheiden houden van zijn glas. Voor de SPG was dat reden om sinds het begin van de jaren ’90 het glas ook op kleur in te zamelen. Dat betekende een grote vooruitgang voor het recyclingproces, omdat verschillende kleuren flessen sneller konden worden gereproduceerd. Wit glas werd opnieuw wit glas, en groen glas groen glas.

Negen jaar geleden plaatste minister Nijpels de 20.000e glasbak in Nederland. Het was tevens de kleinste van het land: hij was bestemd voor miniatuurpark Madurodam.

Het aantal glasbakken is nu uitgebreid tot 25.000, maar de glasbakstichting denkt dat de rek er nog niet uit is. Met name parfumflesjes en dagcrèmepotjes worden massaal bij het overige afval gegooid, weet SPG-secretaris Miranda Boer. „Maar we besteden ook aandacht aan het gebruik van bijvoorbeeld de populaire mixdrankjes op het strand of in de horeca.”

De 10 procent extra glas die de SPG over twee jaar wil inzamelen, moet vooral van dit soort glasproducten komen. Deze maand is de glasbakstichting daarom gestart met een uitgebreide publiekscampagne onder de vlag ”Verpakkingsglas is eindeloos”. Die campagne loopt parallel aan het Convenant Verpakkingen III, waarin overheid en bedrijfsleven met elkaar hebben afgesproken om in 2005 90 procent van de eenmalige glazen verpakkingen te recyclen.

Om haar doel te verwezenlijken zet de stichting veel promotiemateriaal in, zoals 240.000 gratis ansichtkaarten, posters, folders en lespakketten. De website van de SPG (www.glasbak.nl) staat bol van de informatie en in samenwerking met merken als Bacardi en Martini houdt de stichting strandacties. Samen met studentenverenigingen worden glasinzamelingsacties gehouden.

Uit consumentenonderzoek blijkt dat de motivatie om glas te scheiden zou toenemen naarmate er meer bekend is over de verwerkingsprocedure. Zo is het niet algemeen bekend dat glas eindeloos is te hergebruiken zonder verlies van kwaliteit.

Wat gebeurt er nadat een vrachtwagen de inhoud van de glasbak heeft opgehaald? Het glas gaat direct naar een bewerkingsinstallatie, waar het wordt ’gefilterd’. Alle niet-glazen elementen, zoals doppen en dekseltjes, worden met de hand verwijderd. Lichte stukjes -papier, plastic- worden met luchtstromen, magneten en lasers uit het glas geselecteerd.

Voordat het glas goed schoon is, heeft het een uitgebreide procedure ondergaan. Bij Nederlands grootste glasrecycler, Maltha, komt per week zo’n 7 miljoen kilo glas binnen. Daarbij zitten naast deksels en doppen ook koppen en borden tot zelfs gebruikte luiers. Na de hele procedure wordt het versplinterde glas op een terrein gestort waar de natuur haar werk kan doen: bacteriën verwijderen in een periode van drie tot tien weken resten van etenswaren en dranken. Het schone glas wordt uiteindelijk onder temperaturen van zo’n 1500° C versmolten tot nieuwe flessen en potten, om zo weer de weg naar de consument te vinden.

Het blijft nog even de vraag of consumenten de kleine parfumflesjes uit de badkamer werkelijk de moeite van het inzamelen waard vinden. Misschien dat prinses Máxima er vanaf vandaag beter op let, samen met alle 316 25-jarigen die reageerden op de oproep van de SPG. Want een taart krijg je natuurlijk niet zomaar.

voetnoot (u17(Zie ook pag. 39: ”Ook kleine flesjes horen in de glasbak”.