Groothertog Jean 90 jaar
Hij oogt fragiel. Waagt zich nog zelden aan publieke taken. En zat meer dan dertig jaar op de Luxemburgse troon. Groothertog Jean bereikt woensdag de leeftijd der zeer sterken: hij wordt negentig jaar.
Stilzitten? Het voormalige Luxemburgse staatshoofd peinst er niet over. Aan de vooravond van zijn negentigste verjaardag blijkt de groothertog nog actief. Zijn zoon –de regerend groothertog van Luxemburg– weet er alles van. „Het gaat heel goed met hem”, bevestigde Henri in een recent interview. „In januari wordt hij negentig en hij is voor zijn leeftijd in zeer goede conditie. Hij is nog steeds zeer goed geïnformeerd over wat er gebeurt in het land en leest veel kranten en boeken.”
Dat gezondheid geen vanzelfsprekendheid is, ervoer de bejaarde groothertog aan den lijve. Eind 2008 werd zijn rechterheup vervangen door een prothese. De operatie was succesvol en na een korte revalidatieperiode was Jean weer op de been.
Het voormalige Luxemburgse staatshoofd zoekt de openbaarheid niet vaak meer op. In augustus bezocht hij in het Luxemburgse Schoos een fototentoonstelling over zijn moeder, groothertogin Charlotte, ter gelegenheid van haar 25e sterfdag.
Jean Benoit Guillaume Marie Robert Louis Antoine Adolphe Marc d’Aviano kwam op 5 januari 1921 op het kasteel van Colmar Berg ter wereld als oudste zoon van groothertogin Charlotte en prins Felix van Bourbon-Parma. Op twintigjarige leeftijd nam Jean dienst in het geallieerde leger, als officier bij de Irish Guards.
Op 9 april 1953 huwde Jean met prinses Joséphine-Charlotte, de dochter van koning Leopold van België en koningin Astrid. Ze had twee broers, de vorige Belgische koning Boudewijn en zijn opvolger,de huidige koning Albert. Joséphine-Charlotte en Jean kregen vijf kinderen: Marie Astrid, Henri, de tweeling Jean en Margaretha en Guillaume.
Vanaf 1961 was de prins regent van het groothertogdom. Op 12 november 1964 volgde hij officieel zijn moeder op als groothertog van Luxemburg. In zijn regeerperiode groeide het land uit tot een van de belangrijkste financiële centra van Europa.
Op 24 december 1999 maakte groothertog Jean zijn aftreden bekend. Zijn zoon Henri volgde hem op. De aankondiging vormde geen verrassing, aangezien het Henri vanaf maart 1998 al toegestaan werd bestuurlijke taken over te nemen. De dagelijkse regering en de binnen- en de buitenlandse vertegenwoordiging lagen vanaf dat moment op zijn schouders. „Het is met spijt dat we u zien vertrekken”, aldus de Luxemburgse premier Juncker na de bekendmaking van het aftreden van groothertog Jean. „Ik kan zeggen dat u geregeerd hebt zonder schuld, zonder fout.”
In tegenstelling tot vorsten in Nederland, waar afgetreden koninginnen weer prinses worden, behield Jean ook na zijn aftreden de groothertogelijke titel. Volgens de officiële titulatuur wordt hij aangeduid als ZKH Groothertog Jean, terwijl ZKH Henri de groothertog is.
In 2005 overleed prinses Joséphine-Charlotte op 77-jarige leeftijd. Ze leed aan kanker. Jean woont vanaf de troonsafstand in 2000 op het kasteel van Fischbach, dicht bij de gelijknamige stad Fischbach, in Centraal-Luxemburg.
Hoe groothertog Jean zijn 90e verjaardag viert, is niet bekend. Het Luxemburgse hof maakte vorige maand bekend dat de mijlpaal gevierd zal worden met een concert door het Filharmonisch Orkest van Luxemburg. Jeans kinderen en kleinkinderen zullen daarbij aanwezig zijn.