Vendrik zei dit woensdag tijdens een commissievergadering over de criteria die het Nationaal Accreditatie Orgaan (NAO) gaat hanteren. Daarin staat dat de NAO afgaat op adviezen van onafhankelijke visitatiecommissies, die de kwaliteit van de opleidingen vaststellen. De onderwijsinstellingen moeten zelf een visitatiecommissie inhuren en mogen zelf bepalen met welke ze in zee gaan.

Iedereen kan zo’n visitatiecommissie (een zogenoemde VBI) op commerciële gronden beginnen. Ook de SP en de PvdA vroegen zich af of dit verstandig is. De NAO stelt binnenkort wel een lijst op van bonafide VBI’s op. De ChristenUnie vroeg zich af of die lijst een erkenning inhoudt. Maar dat heeft de Kamer een tijd geleden zelf juist tegengehouden.

Hetzelfde gold voor een ander punt van kritiek van de Kamer. Het plan was om nieuwe opleidingen voor zes jaar goed te keuren. Maar dat vindt de Kamer in navolging van studentenorganisaties wel wat lang. Er moet een tussentijdse controle komen, stelde de Kamer. Dat heeft zij in een eerder stadium zelf tegengehouden. Nijs beloofde de Kamer deze en andere punten van kritiek volgende maand met voorzitter Vreedevoogd van de NAO te bespreken.

De discussie over de onderwerpen waarop de NAO opleidingen gaat beoordelen, werd enigszins vertroebeld door een criterium dat Nijs daaraan toevoegt. Zij wil nieuwe opleidingen langs de lat van de zogeheten macrodoelmatigheid leggen. Opleidingen moeten volgens dat voorstel ook nog afgestemd zijn op de vraag van de samenleving. Ze moeten voldoende bijdragen aan de kennissamenleving en voorzien in de behoefte van de overheid aan bijvoorbeeld mensen in het onderwijs, de zorg of de veiligheidssector.

Dat nieuwe criterium is bedoeld om een einde te maken aan de wildgroei van nieuwe opleidingen. Er zijn, stelde Nijs vorige week, bijvoorbeeld tachtig nieuwe economieopleidingen. Studentenorganisaties en Tweede-Kamerleden reageren sceptisch op haar voorstel. Universiteiten en hogescholen zijn zelfs boos.