Al in de eerste minuten van zijn openingspleidooi haalde VN-aanklager Peter McCloskey een getuigenis aan uit een eerdere rechtszaak bij het VN-hof in Den Haag: het proces tegen de Bosnisch-Servische generaal Radislav Krstic. Die is in 2001 als eerste en tot nu toe enige verdachte veroordeeld wegens genocide (volkenmoord) na de val van de Oost-Bosnische moslimenclave Srebrenica.

Een weduwe uit Srebrenica had de rechters tijdens het Krstic-proces verteld hoe zij tijdens een wandeling door Scheveningen het beeldje had gezien van de vissersweduwe die uitkijkt naar de zee, vanwaar veel Scheveningse mannen niet zijn teruggekeerd. De weduwe, Mirsada Malagic, zei dat de vrouwen van Srebrenica op dezelfde manier naar de bossen kijken waaruit hun mannelijke familieleden niet terugkwamen.

McCloskey noemde de massaslachting van Srebrenica een „schande voor de mensheid”. De verdachten in de Blagojevic-zaak zijn volgens de Amerikaan medeverantwoordelijk voor de moord op meer dan 7000 moslimmannen en -jongens binnen luttele dagen na de val van Srebrenica op 11 juli 1995.

„De meesten liggen nog steeds in massagraven, of hun beenderen liggen verspreid in de bossen”, aldus McCloskey. Het bureau van de hoofdaanklaagster van het tribunaal en andere vertegenwoordigers van de internationale gemeenschap hebben inmiddels meer dan 3000 lijken opgegraven. McCloskey herinnerde aan het leed van nabestaanden, die hun vaders, hun zonen, hun echtgenoten moeten missen. De genocide van Srebrenica was ’verminkend’ voor hen die achterbleven.

De VN-aanklager noemde Blagojevic en Obrenovic - naast Krstic en legerleider Mladic - in één rij als de hoofdverantwoordelijken voor ’Srebrenica’ in het Bosnisch-Servische officierskorps.

McCloskey wil ook Servische soldaten laten getuigen. „Velen van hen zullen niet de waarheid vertellen”, aldus de Amerikaan. Ondanks de te verwachten leugens denkt hij dat de rechters van de getuigenissen iets zullen leren over de gang van zaken, omdat duidelijk zal zijn waarom er wordt gelogen. „Serviërs uit Potocari zullen nooit toegeven dat de scheiding van de mannen van de vrouwen en kinderen plaatshad”, aldus McCloskey, omdat de bedoeling van de operatie duidelijk was: de mannen moesten worden vermoord. Bij de Nederlandse VN-basis in Potocari waren na de val van Srebrenica circa 30.000 moslimvluchtelingen samengestroomd.

De zaak is geschorst tot donderdagochtend. Dan wordt als eerste getuige Jean-René Ruez gehoord. De Fransman heeft jarenlang leiding gegeven aan het Srebrenica-onderzoek van het tribunaal. Later worden ex-militairen van Dutchbat gehoord, het Nederlandse VN-bataljon dat Srebrenica moest beschermen. Een van de ’kroongetuigen’ wordt Momir Nikolic, een vierde medeverwachte in deze zaak, die vorige week op de valreep schuld bekende en nu met de aanklagers samenwerkt.