„Laat ik het nog maar eens ronduit zeggen: wat wordt er door kerkmensen ongelooflijk veel goeds gedaan! Er wordt naar elkaar omgekeken. De naaste die in nood zit wordt geholpen. Projecten in verre landen worden gesteund. Er zijn in ons land zo veel instellingen die hun oorsprong vinden in activiteiten van oprecht bewogen christenen. Uit allerlei onderzoeken blijkt telkens weer dat kerkelijke mensen oververtegenwoordigd zijn in het vrijwilligerswerk. Natuurlijk, het kan altijd beter, maar de goede dingen mogen ook best wel eens hardop gezegd worden. „God helpt mensen door mensen”, zo placht een door mij zeer gewaardeerd predikant te zeggen. En hij spoorde zijn gemeenten aan om werkelijk gemeente van Christus te zijn, niet alleen in het Woord, maar ook in de daad. Ik ben het van harte met hem eens. Maar ik heb ervaren dat God ook Zelf rechtstreeks ingrijpt. Wanneer je erg verdrietig bent en je leest een psalm of een lied, en je voelt daarna weer grond onder je voeten, dan is dat een weldaad. Ik denk dat iedereen wel eens ervaren heeft dat hij zich beroerd voelt en onverwachts komt er een opbeurend telefoontje. „Ja, ik voelde dat ik je moest bellen”, zegt de beller dan. Dat was geen toeval. Het christelijk geloof is er niet alleen voor de zondag. Als het goed is, is het er de hele week. Dat valt in de huidige tijd nog niet mee. In veel delen van ons land is het christelijk volksdeel een minderheid geworden en is het niet altijd eenvoudig om als christen door de week je weg te vinden. Maar ook in een als christelijk bekende streek als de Veluwe, waar ik tegenwoordig woon, ervaar je dat christen-zijn vaak maar een dun laagje vernis is en dat daaronder het heidendom voluit aanwezig is. Daar moet je je ook niet over verwonderen, want is het bij ons zelf vaak niet anders? Je hoeft je christen-zijn ook niet constant van de daken te roepen. Laat het maar merken via je daden. Dat is al moeilijk genoeg.”

Drieluik

Wordt het nog wat met de kerk? Over die vraag gaan ds. D. Ph. C. Looijen en dr. Henk de Roest in gesprek in Drieluik (blad van de protestantse gemeente Amersfoort). Een fragment uit de reactie van ds. Looijen.

„Wat mij het meest zorgen baart, als het gaat over de toekomst van de kerk, is het feit dat onze samenleving helemaal niets met God heeft. Waarom zou ik op een bepaalde manier moeten gaan geloven? Waarom zou ik naar de kerk gaan? Als ik een goeie baan heb, met daarnaast wat sportactiviteiten en zo nu en dan een leuke vakantie, wat moet ik dan nog meer? Het verhaal van God sluit nergens aan bij de dagelijkse levenservaring van mensen. God is een fictie; Hij bestaat nog louter in de hoofden van sommige gelovigen. Als dat de dominante sfeer in de cultuur is, hoe gaan we daar dan in de kerk mee om? Gaan we dan in de marge leuke dingen doen voor zoekers? Of moeten we realistisch zijn en vooral zien te houden wat we hebben? Nu ik weer gemeentepredikant ben (ds. Looijen was dertien jaar werkzaam voor de missionaire organisatie IZB, red.) valt me op dat niet alleen jongeren, maar ook ouderen met heel existentiële geloofsvragen worstelen. Tijdens een gesprekskring lees ik met hen de verhalen van Abraham. Dan stellen ze vragen als: Kan God wel spreken? Is Hij er überhaupt wel? Die existentiële twijfel dringt door in alle generaties? Ik ben er wel van geschrokken hoe de overdracht naar de volgende generaties stokt, door het onvermogen van mensen om hun eigen geloof te verwoorden. Ik zie hen bij bosjes uit de kerk verdwijnen, de 13-, 14-jarigen. Hoe krijg je de nieuwe generatie mee in een cultuur waarin de afwezigheid van God de norm is? Hoe kunnen we het geloof opnieuw, fris verwoorden, zodat ze het kunnen integreren in het dagelijks leven, als relevant voor ons werk, onze relaties? De belijdenis van Gods aanwezigheid is zeer aangevochten, ook onder predikanten. Tegen alles in blijven we geloven, preken, catechiseren, tegen de klippen op. Maar met een sterke onderstroom: we gaan het verliezen… We zitten op een zinkend schip. Terwijl ik er voluit in geloof: het Evangelie is een ijzersterk verhaal.”