Zoals verwacht besloten de EU-leiders het tijdelijke reddingsfonds voor eurolanden, dat na de steunoperatie voor Griekenland werd opgezet, vanaf 2013 een permanent karakter te geven. Er werden echter geen uitspraken gedaan over de omvang van dat fonds of over de bijdrage die particuliere investeerders moeten leveren als een land een beroep moet doen op de noodkredieten.

„Het is onwaarschijnlijk dat dit de druk van de markt voor perifere staatsobligaties haalt”, stelde hoofdeconoom Jonathan Loynes van Capital Economics. „Er is weinig gedaan aan de onzekerheid over de lasten voor private investeerders bij een herstructurering van schulden.”

Door die onzekerheid is de rente die landen als Spanje, Portugal en Ierland moeten betalen over hun leningen de afgelopen weken fors opgejaagd. Omdat de risico’s op de leningen aan die landen veel hoger worden ingeschat dan voorheen, vragen investeerders een hogere vergoeding voor hun geld. Daardoor dreigt een neerwaartse spiraal van oplopende rentekosten en een krimpende economie, en komt het moment dat de landen hun schulden niet meer kunnen betalen steeds dichterbij.

Ierland moest hierdoor al een beroep doen op de noodkredieten van de EU en het IMF. Ondanks die steun verlaagde kredietbeoordelaar Moody’s de beoordeling van de kredietwaardigheid van de Ierse overheid vrijdag fors. Het ratingbureau vreest dat de financiële kracht van de overheid verder afneemt als de economische groei tegenvalt. Die kans is aanwezig omdat de bezuinigingen die Ierland moet doorvoeren om aan de voorwaarden voor het krediet te voldoen een zware rem zetten op de groei van de economie.

As na Ierland ook Portugal en Spanje met noodkredieten moeten worden geholpen, is het reddingsfonds van de EU te klein. Het Internationaal Monetair Fonds en de Europese Centrale Bank willen dan ook dat het fonds veel groter wordt gemaakt, maar dat zien veel landen vooralsnog niet zitten. Ook de optie om de eurolanden gezamenlijk leningen te laten uitgeven, waardoor de rentekosten voor zwakkere landen dalen, stuit op veel weerstand. Vooral Nederland en Duitsland willen hier niet aan.

ING-econoom Carsten Brzeski betichtte de Europese leiders ervan in de afgelopen dagen schijnmaatregelen te hebben genomen. „Dit is zeker niet de laatste EU-top waarop een crisis moet worden bezworen. Het lijkt erop dat de Europese leiders al snel weer bij elkaar zullen moeten komen.”