De EU-leiders hebben daarmee tijdens hun top in Brussel „een stevig signaal” afgegeven dat „de euro hen veel waard is”, aldus premier Mark Rutte. Hij verwacht dat hierdoor het vertrouwen bij de financiële markten wordt hersteld. Rutte onderstreepte dat eurolanden die in problemen komen alleen onder hele strikte eisen een bijdrage uit het noodfonds krijgen.

De kleine aanpassing van het verdrag gebeurt op aandringen van Duitsland, waar het Grondwettelijk Hof de lopende steun van EU-landen aan andere EU-landen onder de loep neemt. Het huidige, tijdelijke noodfonds voor de euro is eigenlijk in strijd met het Verdrag van Lissabon, omdat dat bepaalt dat EU-landen elkaar niet financieel mogen helpen.

Het permanente noodfonds moet vanaf medio 2013 voorkomen dat landen met financiële problemen de euro verzwakken. De hulp kan volgens de nieuwe afspraken slechts worden toegepast als dat onontbeerlijk is voor de stabiliteit van de gehele eurozone. Alle vereiste hulp wordt verbonden aan strikte voorwaarden.

Het woord „onontbeerlijk” kwam er op verzoek van de Duitsers, die landen in nood niet te vroeg te hulp willen schieten, terwijl „alle vereiste” financiële hulp moet tonen dat het de Europese Unie menens is met het redden van de euro.

De eurolanden zeggen toe dat ze zullen zorgen dat er voldoende geld in het noodfonds zit om steunacties te kunnen financieren. Ze noemen geen bedrag. Uit het tijdelijke noodfonds van 750 miljard euro, dat sinds het voorjaar van kracht is, ontving Ierland 67,5 miljard. De EU-leiders vinden het voorlopig niet nodig het noodfonds te verhogen. Het tijdelijke fonds loopt tot 2013. Het is de bedoeling dat het permanente noodfonds dan in werking treedt.

Door de verdragswijziging beperkt te houden en zo geen nationale macht over te hevelen naar de unie, hopen de EU-leiders referenda in de lidstaten te vermijden. Dergelijke referenda kosten veel tijd en kunnen politieke risico’s met zich meebrengen. In Nederland hebben PVV en SP gezinspeeld op een referendum, maar Rutte zei geen meerderheid in de Tweede Kamer te zien die een volksraadpleging wil.

Europees president Herman Van Rompuy meldde het akkoord over een permanent noodfonds voor eurolanden op zijn Twitterpagina. Rutte had daar geen moeite mee. Hij zei het „fantastisch te vinden dat mensen van zijn leeftijd” (de EU-president is 63) twitteren.