Sinds gisteren vieren Joden over de hele wereld Chanoeka, het lichtjesfeest. Acht dagen lang.

Hier op Lincoln Road in Miami Beach gebeurt dat bij een met schelpen versierde negenarmige, koosjere kandelaar… Een bordje bij de kandelaar verraadt de sponsor: rabbi Zev Katz van de Chabadbeweging. Deze rabbijn kent het klappen van de zweep, ook als het gaat om koosjere kandelaars. Op zijn website legt hij het uit: „Een kandelaar in de openlucht is alleen koosjer als hij niet hoger is dan 37 voet. Mensen kijken immers normaal gesproken nooit hoger, daarom schiet een hogere kandelaar zijn doel voorbij.”

De chanoekia is de negenarmige kandelaar die bij Chanoeka wordt gebruikt. Tijdens de eerste nacht wordt één kaars ontstoken, tijdens de tweede nacht twee, en zo verder. De negende kaars is de ”dienaar” die gebruikt wordt om de andere kaarsen te ontsteken.

Het feest Chanoeka grijpt terug op de Talmoed, die bericht over een wonder met een menora (kandelaar) tijdens de herinwijding van de tempel in Jeruzalem door de Makkabeeën in 164 voor Christus.

Geseculariseerd

Zev Katz en zijn oorspronkelijk uit Oost-Europa afkomstige chassidische beweging zetten zich in om het naleven van de Joodse wetten en gebruiken te bevorderen. Chabad, met het hoofdkwartier in Brooklyn, wil zo veel mogelijk geseculariseerde Joden bepalen bij hun Joodse wortels en terugbrengen bij de riten en wetten van hun voorvaderen.

Volop werk voor Chabad in Miami Beach, want geseculariseerde Joden zijn er genoeg. Daarom tasten rabbi Zev Katz en zijn Chabadbeweging graag in de buidel voor een kolossale kandelaar op Lincoln Road.

Lincoln Road is de belangrijkste winkelstraat van Miami Beach, een zelfstandige gemeente op een eiland voor de kust van het veel grotere Miami. Het gemeentebestuur van deze badplaats komt de omvangrijke Joodse populatie intussen graag tegemoet. Aan lantaarnpalen in de stad hangen vlaggetjes met links kerstbomen en rechts chanoekia’s, en bij het gemeentehuis staan in december kerstboom en kandelaar gebroederlijk naast elkaar. Nu niet op kosten van Zev Katz en de zijnen, maar van de belastingbetaler.

Glimlach

De Chabadbeweging typeert zichzelf nogal eens als ”Jodendom met een glimlach”. Ook rabbi Zev Katz glimlacht tevreden naast zijn aluminium trapje als hij naar zijn koosjere kandelaar kijkt. Die is namelijk geheel opgetrokken uit schelpen. Schaal- en schelpdieren zijn in de Joodse spijswetten ”treife”, onrein. Maar dat geldt niet voor de schaal en de schelp zelf – daar mag je een meer dan manshoge koosjere kandelaar van maken. Alleen mag die niet hoger zijn dan 37 voet. Dat is Jodendom met een glimlach.

Dit is de tweede aflevering in een driedelige serie over Joods leven in Florida. Morgen deel 3.

Chabad-Lubavitch is een van de grootste chassidische bewegingen ter wereld. Centrum is Brooklyn (New York), waar circa 15.000 volgelingen wonen. De in 1994 overleden laatste Lubavitcher rebbe, Menachem Mendel Schneerson, besloot zijn volgelingen de hele wereld over te sturen om nieuwe religieus-Joodse gemeenschappen te stichten. Zo wilde hij seculiere Joden motiveren om religieuze geboden te volgen. Op dit 
moment werken over de wereld 4000 Lubavitcher chassidim aan deze taak, ook in Miami Beach. Ongeveer de helft van de orthodoxe rabbijnen in Nederland is lid van Lubavitch.