Het is zo goed als zeker dat er een nieuw ministerie komt, dat van Bestuurlijke Vernieuwing en Deregulering. Deze post lijkt voorbestemd voor voormalig D66-leider De Graaf, die dan tevens vice-premier wordt. De nieuwe minister zal onderdak vinden op het departement van Binnenlandse Zaken. Hij zal leidinggeven aan het doorvoeren van bestuurlijke hervormingen, zoals de gekozen burgemeester en een nieuw kiesstelsel. Ook coördineert hij de operatie Terugdringen Bureaucratie, een belangrijk thema van het nieuwe kabinet.

Ontwikkelingssamenwerking krijgt opnieuw een eigen minister, de huidige staatssecretaris Van Ardenne. Daarmee komt het aantal ministers op zestien: acht van het CDA, zes van de VVD en twee van D66. Ter compensatie van de uitbreiding van de ministersploeg zal het aantal staatssecretarissen naar verwachting worden teruggebracht van veertien naar tien.

De onderhandelaars hebben donderdag verder afgesproken dat het ”kwartje van Kok” niet wordt teruggegeven aan de brandstofgebruikers, zoals in het regeerakkoord van Balkenende I stond, maar naar een fonds gaat waaruit wegen en openbaar vervoer worden bekostigd.

De partijen werden het ook eens over het buitenlands beleid, integratie en vreemdelingenbeleid en ruimtelijk beleid, landbouw en verkeer. Als de formatie in het huidige tempo doorgaat, zou er volgende week een regeerakkoord kunnen zijn. Maar dan moet er eerst nog wel overeenstemming zijn over het financieel en sociaal-economisch beleid. Daarover zal morgen verder worden onderhandeld. Afgesproken is dat er de komende vier jaar circa 15 miljard euro bezuinigd wordt. Over de invulling is nog geen akkoord.

In ieder geval zal er fors gesneden worden in de begrotingen van de departementen. Waar mogelijk zullen overheidstaken verdwijnen. In het regeerakkoord van Balkenende I werd een bezuiniging van 9 procent op de departementen aangekondigd. Dat zou neerkomen op ongeveer 10.000 ambtenarenbanen.

Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken bezuinigen de departementen ook op andere posten dan op personeel. In de praktijk hoeven er daarom op basis van het huidige regeerakkoord maar zo’n 5000 banen te verdwijnen. Daar komen waarschijnlijk nog zo’n 2000 tot 3000 banen bij als gevolg van de afspraken die tijdens de huidige formatie worden gemaakt.

Als de onderhandelaars het eens zijn over de tekst van het regeerakkoord, moeten de fracties van CDA, VVD en D66 zich er nog over uitspreken. Als zij het licht op groen zetten, kunnen de informateurs Hoekstra en Korthals Altes terug naar de Koningin.