Dat blijkt uit onderzoek van expertisecentrum Kaski dat morgen wordt gepresenteerd. Kaski deed onderzoek in opdracht van de stichting Kerk Zonder Grenzen. De stichting verzorgt radiokerkdiensten en andere programma’s die worden uitgezonden via Radio Bloemendaal.

Kerk Zonder Grenzen gaf opdracht voor het onderzoek, omdat het zijn doelgroep wil uitbreiden naar jongere leeftijdsgroepen, zoals dertigers en veertigers. Ook wil het meer inzetten op het gebruik van andere media en programmering. Op dit moment zijn het vooral ouderen die naar uitzendingen van de radiokerkdiensten luisteren.

Kaski deed onderzoek naar het religieuze profiel van dertigers en veertigers en naar de interesses en behoeftes van hen ten aanzien van de programmering van Kerk Zonder Grenzen.

Nederland telt zo’n 5 miljoen dertigers en veertigers. Het grootste gedeelte van hen (zo’n 2 miljoen) bestaat uit personen die niet-kerkelijk en niet-gelovig zijn. Zij noemen zich vooral agnostisch of atheïstisch. Zij hebben geen behoefte aan religieus getinte programma’s.

Daarnaast is er een groep kerkelijke gelovigen (1,6 miljoen). Zij zijn kerkelijk betrokken, bidden relatief vaak en hebben een theïstisch godsbeeld. Ze nemen slechts in geringe mate deel aan alternatieve vormen van spiritualiteit.

Kaarsjes

De groep ”niet-kerkelijk sterk gelovigen” (700.000 mensen) gaat incidenteel naar de kerk, maar beschouwt zichzelf wel als gelovig. Ze bezoeken cursussen over spiritualiteit, branden kaarsjes of mediteren regelmatig. Ze kiezen daarbij uit wat op dat moment bij hen past.

Zo’n 645.000 dertigers en veertigers zijn enigszins gelovig, maar niet kerkelijk betrokken. Ze zijn niet erg actief op religieus gebied en noemen zich agnost. Voor hen is geloven eerder ervaringsgericht dan in de traditie geworteld. Hun geloof is gericht op zelfreflectie.

Kerk Zonder Grenzen zou zich in de programmering moeten richten op dertigers en veertigers die niet-kerkelijk en enigszins of sterk gelovig zijn, aldus Kaski. Zij hebben behoefte aan een levensbeschouwelijk aanbod en zijn daarbij geneigd om bij vertrouwde adressen, zoals Kerk Zonder Grenzen, aan te kloppen. Ze maken zelf hun keuzes en laten zich sterker door het gevoel dan door de principes en de leer leiden, stelt Kaski. „Ze stellen zich de vraag in hoeverre het levensbeschouwelijk aanbod hen persoonlijk raakt.”

Van het reguliere kerkelijke aanbod nemen ze afstand, maar de doelgroep weet zich wel verbonden met het christelijk geloof, blijkt uit het onderzoek. „Het geheel laat zien dat zij de traditie nog steeds waardevol vinden, maar dat ze er functioneel mee omgaan. Het is de traditionele vorm­geving die ze achter zich hebben gelaten.”

Kerk Zonder Grenzen doet er goed aan het bestaande aanbod beter toegankelijk te maken, adviseert Kaski. Uitzendingen zouden beschikbaar moeten zijn voor podcast en rss. Overdenkingen zouden los verkrijgbaar moeten zijn van overige delen van radiokerkdiensten of andere uitzendingen. De preken moeten behalve terug te luisteren ook terug te lezen zijn.

Verder stelt Kaski voor meer reportages en interviews uit te zenden en daarbij uit te gaan van de trefwoorden authenticiteit, autonomie en geluk.

Ook het opzetten van een eigen tijdschrift is een mogelijkheid die het overdenken waard is, aldus Kaski. „Een magazine met overdenkingen, reportages, interviews. De doelgroep moet als het ware interviews met zichzelf lezen, of een reportage lezen over wat henzelf raakt in hun geloof en spiritualiteit.”

Dertigers en veertigers blijken ook behoefte te hebben aan activiteiten, zoals kloosterweekends of retraites en pelgrimages, aldus Kaski. Er lijkt minder interesse voor initiatieven als de mogelijkheid om een kerkdienst via internet terug te kijken.

Kaski ziet voor Kerk Zonder Grenzen vooral een taak weggelegd als multimediale kerkgemeenschap. „Luisteraars hebben niet zozeer behoefte aan regelmatig persoonlijk contact, maar wel aan een band met Kerk Zonder Grenzen.”

Kaski baseert de uitkomsten van het onderzoek op een secundaire analyse van het onderzoek ”God in Nederland” van het Sociaal en Cultureel Plan­bureau (SCP) uit 2006.

Verder hield onderzoeks­bureau Kaski gesprekken met zogeheten focusgroepen, waaraan in totaal elf personen deelnamen. In de groepen werd gevraagd naar levensbeschouwelijke interesses en activiteiten van deelnemers.