De PvdA, de grootste oppositiepartij, wil een ‘modern koningschap’ en heeft premier Rutte gevraagd daar een notitie over te schrijven. „Wij willen een koningschap zonder de schijn van politieke invloed”, zei PvdA-Tweede Kamerlid Pierre Heijnen. De partij wil overigens nog steeds dat de premier de ministeriële verantwoordelijkheid draagt voor het staatshoofd.

De PVV, D66, SP, GroenLinks en de Partij voor de Dieren gaan een stap verder en willen een louter ceremonieel koningschap. „Wij zijn trots op het Koninklijk Huis”, zei PVV-Kamerlid Louis Bontes. „Het heeft een bindende rol in de samenleving, maar het is wel tijd voor modernisering. Ons uitgangspunt is dat de koningin geen deel meer uitmaakt van de regering.”

De wens van de PvdA voor een ‘modern koningschap’ leidde tot kritische vragen van de andere oppositiepartijen, die graag een concreet voorstel van de partij hadden gezien. „Ik wil graag wat regelen dan alleen een notitie”, zei D66-leider Alexander Pechtold. „Het lijkt op één grote langzaamaanactie van de PvdA”, meende Ineke van Gent van GroenLinks.

De VVD liet bij monde van Brigitte van der Burg weten dat de rol van de koningin bij de kabinetsformatie „prima geregeld” is. „We zien niet dat een andere vorm tot meer transparantie en openheid leidt.” Wel pleiten de liberalen ervoor dat de leden van het Koninklijk Huis die een uitkering van de staat ontvangen, voortaan ook belasting gaan betalen. Veel andere partijen steunden de VVD daarin.

Ook wil de VVD dat de beëdiging van het nieuwe kabinet voortaan in het openbaar plaatsvindt en niet meer achter de gesloten deuren van Paleis Huis ten Bosch.

D66 stelde voor het predikaat ‘Koninklijk’ bij bedrijven tegen het licht te houden. „Het leidt tot kwetsbaarheid en concurrentievervalsing”, aldus Pechtold. „De KLM heeft het predikaat Koninklijk, maar heeft al vele boetes gehad.”

Zie ook het artikel Geen verering, wel waardering, door dr. H. van den Belt.