Ecologische Hoofdstructuur (EHS), voor veel Nederlanders is het een vaag begrip. Acht vragen.

Wat is de Ecologische Hoofdstructuur?

Een aaneengesloten netwerk van natuurgebieden van in totaal 729.000 hectare, ongeveer een vijfde deel van het Nederlandse grondoppervlak. Het bestaat uit kerngebieden (bestaande natuurgebieden van minimaal 250 hectare groot), natuurontwikkelingsgebieden (terreinen waar nieuwe natuur kan komen) en robuuste verbindingzones (zones die de verschillende gebieden aan elkaar koppelen, bijvoorbeeld het Oostvaarderswold in Flevoland).

Waarom een EHS?

Het netwerk moet een einde maken aan de versnippering van de natuur in Nederland. Daardoor krijgen bedreigde dieren en planten weer een kans om te overleven. De biodiversiteit (soortenrijkdom) kan zich herstellen. Daarnaast kan de groeiende bevolking in de EHS recreëren.

Wat is het idee achter de EHS?

Het idee komt van de Amerikaanse biologen Robert Mac­Arthur en Edward Wilson. Zij noemden natuurgebieden eilanden. Hoe groter het eiland, hoe meer planten- en diersoorten er
op voorkomen. Hoe kleiner de afstand tussen de eilanden, hoe meer uitwisseling er mogelijk is tussen de verschillende soorten.

Is de EHS een Nederlandse uitvinding?

Nee, de Europese Unie bepaalde in 2000 dat er een samenhangend Europees ecologisch netwerk moest komen: Natura 2000. De richtlijn verplicht alle lidstaten om voldoende beschermde gebieden aan te wijzen. Praktisch alle 162 Nederlandse Natura 2000-gebieden zijn onderdeel van de EHS.

Wat is er van de EHS al gerealiseerd?

Sinds de introductie van de EHS in 1990 is er al zo’n 130.000 hectare nieuwe natuur aangelegd. Op 31 december 2009 was er 613.112 hectare in beheer bij de verschillende natuurorganisaties. In 2018 moet de EHS af zijn. Tot die tijd is er nog 115.000 hectare te gaan. Rijkswaterstaat is druk bezig met de 
aanleg van negen ecoducten (wildviaducten): zes op de Veluwe, twee op de Utrechtse Heuvelrug en een op de Sallandse Heuvelrug.

Waar stopt het kabinet nu precies mee?

De regering stopt met de aanleg van robuuste verbindingszones, zoals het Oostvaarderswold. Verder komt er een herijking van de EHS, wat wil zeggen dat de regering gaat bekijken welke natuurontwikkelingsgebieden nog worden aangekocht en ingericht.

Waarom stopt het kabinet met de verdere uitbouw van de EHS?

Vanwege bezuinigingen. De nieuwe regering wil de komende jaren in totaal 18 miljard bezuinigen. Het schrappen van de robuuste verbindingen en aankopen voor natuurdoeleinden levert 300 miljoen per jaar op. Eerder stopten de provincies Noord-Brabant, Overijssel en Utrecht al met de aankoop van gronden voor de EHS omdat er geen budget meer voor was.

Hoe denken Nederlanders over de EHS?

Verschillend. Vooral in de agrarische sector is verheugd gereageerd op het besluit van het kabinet. In gebieden zoals de Krimpenerwaard, Tiengemeten en Oostvaarderswold moesten boeren plaatsmaken voor de natuur. Dat leverde heftige protesten op. Onder burgers is wel maatschappelijk draagvlak voor de EHS. Uit een peiling die TNS-NIPO uitvoerde in opdracht van Natuurmonumenten, blijkt dat 88 procent van de Nederlanders vindt dat de overheid moet zorgen dat het netwerk van natuurgebieden op tijd af is.

Aan de andere kant vindt een toenemend aantal mensen dat er geen geld meer moet worden gestoken in de ontwikkeling van nieuwe natuur. Dit blijkt uit een peiling onder ruim 5800 leden van de Groene Peiler, het digitale panel van de Provinciale Milieufederaties.

Volgende week zaterdag deel 2 in Pluspunt.

Natuur in Nederland

Jaar Aantal hectares natuur

1900 876.000

1989 448.000

2009 613.000

2018 729.000