Uit Uruzgan: Bergrede toepassen in Tarin Kowt
Preken in Tarin Kowt. Dat is anders dan ‘thuis’. Het publiek is zo breed dat de preek meer dan zorgvuldige voorbereiding vergt. De preek moet ook beduidend korter zijn dan in een doorsnee gemeente in Nederland.
Preken is een kwestie van zo veel mogelijk afstemmen op de spanningsboog en achtergrond van het twintigtal bezoekers hier. Er komen belangstellenden die geen kerkelijke achtergrond hebben, maar wel „religieus geïnteresseerd” zijn (zo ontmoette ik iemand die een gebed wilde uitspreken voor een Keltische godin). Maar in de diensten komen ook rooms-katholieken en evangelischen, leden van de Gereformeerde Gemeenten, christelijk gereformeerden en mensen uit de Protestantse Kerk.
Er zijn hier kerkmensen die nooit in de dienst komen –wat mij treurig stemt–, maar ook niet-christenen die altijd komen – wat doet denken aan wat Christus sprak over „eersten en laatsten.” Er zijn mensen die komen voor de inhoud van de preken, maar ook mensen die uitsluitend de beleving van een rustpunt zoeken.
Als gereformeerd theoloog ben ik bezig met explicatio en applicatio; het uitleggen en toepassen van het Woord van God. Binnen defensie kan dat bevreemding oproepen. Niet vreemd, want dat houdt gelijke tred met de maatschappelijke ontwikkeling. Soms merk ik echter wel waardering voor een gereformeerde aanpak.
Recent heb ik over het slot van de Bergrede gepreekt (Mattheüs 7). Over de smalle en brede weg, de wijze en dwaze bouwer. Dat is natuurlijk een geladen tekstgedeelte, waarbij Christus ons bepaalt bij de laatste ernst van het Evangelie. Bij nadere studie viel mij op dat de brede en smalle weg in de Bergrede nog wel iets anders betekenen dan wat doorgaans wordt gedacht. Niet in de eerste plaats de tollenaren en zondaren, maar uitgerekend de theologen van Israël („de wolven in schaapskleren”) blijken de brede weg te bewandelen. Schriftgeleerden en Farizeeën lijken de wet van God te gehoorzamen, maar geven in werkelijkheid een liefdeloze eigen invulling van Gods gebod in de verwachting zo voor Hem rechtvaardig te zijn. Deze brede weg leidt tot het verderf, zegt Christus.
Bij de dwaze en wijze bouwer is het verschil gelegen in het ”doen” van Christus’ woorden. Beide bouwers horen Zijn woorden, maar alleen de wijze doet ze. Daar zal het dus om gaan – om als christen(militair) in de praktijk van het leven Christus te volgen. Om de wil van de hemelse Vader te doen. Juist op dit leven in het spoor van Christus komt het aan hier in Tarin Kowt.
Natuurlijk, de leerstellige afweer hebben we klaar: dat zal alleen kunnen wanneer de Heilige Geest ons leert in dankbaarheid heilig te leven. En natuurlijk, dat zal zijn beslag alleen krijgen wanneer God Zijn verkiezing in ons realiseert. Maar verschuilen wij kerkgangers ons daar niet te snel achter, als Jezus oproep tot het doen van Zijn woord klinkt? Inderdaad, confronterend. Misschien het meest voor doorgewinterde kerkmensen…
Ds. P. L. D. Visser, krijgsmachtpredikant vanuit de Christelijke Gereformeerde Kerken, is eind juli uitgezonden naar Uruzgan. Regelmatig geeft hij een impressie van zijn verblijf.