Nieuw is het niet: een expositie over de nationale synode, die in 1618 en 1619 in Dordrecht werd gehouden. In de Dordtse Grote Kerk is al sinds jaar en dag een bescheiden tentoonstelling gewijd aan de 17e-eeuwse kerkvergadering. De binnenkort te houden naamgenoot van de bijeenkomst van toen vraagt echter om een introductie. Dat zei ds. G. de Fijter, voorzitter van het organisatiecomité. „We willen de te houden nationale synode inkaderen. Van de Dordtse Synode van toen kunnen wij veel leren.”

De Statenbijbel neemt een vrij prominente plek in, direct bij het begin van de expositie. Deze Bijbelvertaling kwam er als gevolg van besluiten die de nationale synode in 1618 nam. Samenstelster Haze probeert echter ook iets te laten zien van de ontwikkeling in de opvattingen over de Bijbel in de vier eeuwen die volgden.

Bijzonder vindt ze de zogeheten Julianabijbel. Deze van prenten voorziene Bijbel kwam zo’n honderd jaar geleden op de markt. Een verkoopsucces werd hij echter pas toen het Nederlands Bijbelgenootschap bij de geboorte van prinses Juliana een exemplaar aanbood aan prins Hendrik en koningin Wilhel­mina. Duizenden mensen schaften daarna de Julianabijbel aan.

Een groot doek schuin tegenover de Bijbels toont de credotekst die de initiatiefnemers van de nationale synode van 2010 als uitgangspunt formuleerden. „Daar is veel te doen over geweest”, zegt ds. De Fijter. „Het is geen geloofsbelijdenis, maar een uitgangspunt voor het geloofsgesprek. We gaan het er straks heel concreet over hebben wie God is voor jou en mij. Daarop gaan we elkaar bevragen. Daarover gaan we in gesprek.”

Vier eeuwen protestantse kerkgeschiedenis worden in de expositie in een notendop samengevat. Haze: „Ik heb zowel plaatselijke voorbeelden als belangrijke stappen in de natio­nale kerkgeschiedenis naar voren laten komen.” In de vitrines liggen daardoor uiteenlopende boekwerken broederlijk naast elkaar. Als voorbeeld van plaatselijke kerkgeschiedenis is er een dit jaar verschenen dikke pil over de geschiedenis van de gereformeerde gemeente van Kampen, de woonplaats van Haze.

De credotekst van de synode wordt ook verbeeld in een video­presentatie die studenten van de Christelijke Hogeschool Ede maakten. Zij tonen beelden die passen bij het credo. Ook is er een manshoge kaart van kerkelijk Nederland, met daarop alle afsplitsingen van de Nederlandse Hervormde Kerk sinds de 16e eeuw.

„De expositie is bedoeld om mensen van alle leeftijden te laten zien wat de synode van 1618 en 1619 inhoudt. Bovendien wordt duidelijk welke gevolgen de besluiten die daar zijn genomen hebben tot de dag van vandaag”, aldus Haze.

De openingshandeling van de expositie werd dinsdag verricht door commissionair H. van Vliet van het Leger des Heils. Hij sprak bij die gelegenheid, mede naar aanleiding van Johannes 17:19, over de eenheid van de kerken. „De kerk hoort geen samenraapsel te zijn, maar een samenroepsel, geroepen door Christus.”

Van Vliet hoopt dat de synode in december en de bijbehorende expositie samenbindend werken. „Het moet ons niet aller­eerst gaan om het protestantisme of het christendom, maar om Christus alleen.”