Zegsman Cesar Quiroz van de inmiddels goeddeels ontbonden verzetsgroep verklaarde desgevraagd dat minister Bachelet destijds was ingedeeld bij de ”agit-prop”-afdeling, die onder meer tot doel had de media met revolutionaire communiqués te bestoken.

Minister Bachelet ontkent in alle toonaarden actief deel te hebben uitgemaakt van de FPMR-beweging. De bewindsvrouw, tot vorige week nog een eenzame ster in het verder onopvallende kabinet van de socialistische president Ricardo Lagos, ontzenuwde evenwel niet de verdenking dat zij destijds contact onderhield met het Patriottische Front.

De opmerkelijke onthullingen over het verleden van minister Bachelet zijn het werk van een groep verslaggevers van het opinieblad Que Pasa. Ze publiceerden een nauwkeurig gedocumenteerde reportage over het leven van de vrouw die volgens opiniepeilers en politieke waarnemers wel eens de volgende president van Chili kan zijn. Pas na de publicatie kwam het Patriottische Front met een eigen verklaring.

Aanvankelijk liet president Lagos via zijn woordvoerder weten geen enkel geloof te hechten aan de aantijgingen van Que Pasa en het volste vertrouwen te hebben in de integriteit van zijn minister. Inmiddels heet het echter dat mevrouw Bachelet destijds mogelijk een liefdesrelatie heeft gehad met iemand die, zonder haar medeweten of instemming, actief lid was van het in Chili als een terreurorganisatie gebrandmerkte front.

Een veelzeggend signaal dat ook de regering even de kluts kwijt is, vormde de verklaring van Lagos’ woordvoerder Francisco Vidal. Die zei met een stalen gezicht dat minister Bachelet mogelijk ten prooi is gevallen aan een complot van conservatieve politici, die haar via „deze laaghartige karaktermoord” elke kans zouden willen ontnemen op het presidentschap. Even later sprak Francisco Vidal de in het Moneda-paleis verzamelde Chileense pers opnieuw toe, om te zeggen dat er wellicht sprake is van een misverstand omdat minister Bachelet tijdens de jaren van de dictatuur actief was in de ”Democratische Volksbeweging”, een militante beweging van de ”Socialistische Partij” die banden onderhield met verschillende gewapende verzetsgroepen.

Voor de conservatieve generaals van Chili zijn de laatste verwikkelingen rond de persoon van de minister van Defensie wellicht minder makkelijk te bevatten. Het was voor de militairen sowieso al even slikken toen president Lagos hen anderhalf jaar geleden met mevrouw Bachelet opzadelde.

Michelle Bachelet is de dochter van generaal Alberto Bachelet die in 1973, het jaar van Pinochets staatsgreep, een hoge positie had in de luchtmacht en die na de coup bijna als eenling de constitutionele burgerregering trouw bleef.

Uiteindelijk liet generaal Pinochet zijn weerbarstige ranggenoot arresteren en afvoeren naar het Villa Grimaldi-martelcentrum in Santiago, waar Alberto Bachelet kwam te overlijden aan verwondingen opgelopen tijdens folteringen. Ook zijn echtgenote Angela en dochter Michelle belandden in de kerkers van de geheime politie. Beiden ondergingen hier langdurige ondervragingen, meestal met geweldplegingen, maar overleefden de kwellingen.

Als minister van Defensie baarde Michelle Bachelet opzien door op generlei manier haar eigen pijnlijke verleden een rol te laten spelen bij de beleidsvoering op het departement. Als dochter van een generaal is zij bovendien thuis in de militaire wereld en weet ze als geen ander hoe deze functioneert.

In het kabinet van president Lagos behartigt minister Bachelet de belangen van geüniformeerd Chili met grote toewijding en inzet. Zo kreeg zij het ondermeer voor elkaar om de regering ertoe te bewegen vaart te zetten achter de modernisering van de krijgsmacht.

Het enige legeronderdeel dat moeite had met de minister was de luchtmacht, het wapen waartoe destijds ook generaal Bachelet hoorde. In een krachtmeting met de bewindsvrouw hield de koppige luchtmachtcommandant zich amper drie dagen staande voor hij een veilig heenkomen moest zoeken in een vervroegd pensioen.

Een mogelijke aanleiding voor de huidige controverse rond Michelle Bachelet is volgens politieke waarnemers in Santiago haar poging om een grote verzoeningsbijeenkomst te organiseren tussen oud-militairen en hun slachtoffers van weleer, wanneer op 11 september de natie -zoals elk jaar op die datum- even zal stilstaan bij de herdenking van de coup waarmee in 1973 generaal Pinochet de macht greep.

Minister Bachelet had zich voorgenomen om op de dertigste verjaardag van dit hoe dan ook traumatische moment (voor sommige Chilenen een viering, voor anderen eerder een herdenking) een epiloog te schrijven van een tijdperk dat Chili verscheurde. Door vervolgers en vervolgden bij en tot elkaar te brengen dacht Michelle Bachelet een punt te kunnen zetten achter de politieke tweedeling van Chili.

„Misschien is het nu inderdaad tijd om de blik op de toekomst te richten en het verleden toe te vertrouwen aan de geschiedenis”, aldus minister Bachelet.

Omdat de bewindsvrouw vanwege haar eigen achtergrond spreekt met een gezag dat anderen in de regering en het militaire apparaat ten enen male missen, deed Bachelets voorstel in linkse kringen alle lichten op rood springen. Voormannen van diverse socialistische en communistische partijen alsmede mensenrechtenactivisten en voormalige verzetsstrijders zijn allesbehalve vergevingsgezind gestemd. „Wij mogen nooit vergeten of vergeven en zullen dat ook niet doen. Zolang er een militair bestaat die onder Pinochet of zijn handlangers heeft gediend, zullen wij hem met zijn verleden confronteren”, zo waarschuwt voorzitster Gladys Marin van Chili’s kleine Communistische Partij.

De indrukwekkende ophef van de meest linkse splintergroeperingen over Bachelets op zich niet onredelijke streven naar verzoening heeft het voorstel inmiddels getorpedeerd. De herdenking -of: viering- van de coupdatum zal als vanouds plaatsvinden. Volgelingen van progressieve partijen maken flink amok in het centrum van de hoofdstad Santiago, terwijl hun tegenhangers van weleer -nu bejaarde officieren- met trillende hand en gezeten in hun comfortabele clubs dapper het glas heffen op ”mi capitan-general” of ”el comandante”.