Hoooked zpagetti is hip haken
Neem een haaknaald die tien keer zo dik en twee keer zo lang is als een standaardexemplaar, een enorme knot ”zpagetti” en een paar uurtjes tijd. Het resultaat? Een hippe tas of poef bijvoorbeeld. Met dank aan Hoooked zpagetti. Zo heet de nieuwste rage op handwerkgebied.
Nog wat onhandig houdt cursiste Dineke den Hoed de grote bamboe haaknaald vast. Dochter Jasmijn (9) is al wekenlang op donderdagmiddagen niet weg te slaan uit het atelier Sweet and Simple Stuff in Hardinxveld-Giessendam van Marijke Bongers. Met nog enkele meisjes maakt ze er grappige creaties, waar Den Hoeds handen van jeuken. „Iedere keer als ik haar werkstukjes zie liggen, moet ik me beheersen om er niet aan verder te prutsen. Af en toe heb ik wel een klein stukje gedaan. Maar dat mocht eigenlijk niet. Daarom volg ik nu zelf een workshop. Kunnen we gezellig samen aan de slag.”
Voordat de cursus begint, kiezen de deelnemers een bol zpagetti. Die naam komt niet uit de lucht vallen. De dikke katoenen draad is net zo flexibel als gekookte spaghetti en bovendien elastisch. Ook de merknaam Hoooked is toepasselijk – ”hook” is Engels voor haken.
Als iedereen een keus uit de grote voorraad kleuren en dessins heeft gemaakt, steekt Bongers van wal. Ze begint met een minicursus haaksteken. Losse, vaste, stokjes en andere haaktermen vliegen over tafel. Geen nood voor wie het niet direct onthoudt, want voor elke cursist is er een papier waarop de aanwijzingen staan. „Als je maar weet wat een vaste is, komt alles goed.”
Tijd voor actie. De eerste toeren ontstaan. Caitlin, de 13-jarige dochter van Bongers, springt bij. In een verbluffend snel tempo doet ze het voor. „Ik heb Hoooked in onze winkel geïntroduceerd”, lacht ze. „Vorig jaar oktober waren we op een handwerkbeurs in Rotterdam. Toen zag ik daar een stand waar ik haast niet bij kon komen. Het was er zo druk dat ik twintig minuten moest wachten voordat ik de bollen kon afrekenen. Je kon alleen maar aanwijzen wat je wilde en daarna gelijk betalen. Er was geen tijd om vragen te stellen.”
Bongers –ook werkzaam als beeldend kunstenaar– was net bezig met de inrichting van een handwerkatelier en zag brood in de kleurige stofslierten. Dat het zo’n vaart zou lopen, had ze niet verwacht. Om de vier weken haalt ze een nieuwe voorraad op. Vaak moet ze tussendoor nog bijbestellen. „De laatste maand gingen er alleen al tachtig haaknaalden doorheen. Normaal is deze plaats echt niet hyperig, maar Hoooked slaat in Hardinxveld-Giessendam behoorlijk aan. En de belangstelling groeit nog steeds.”
Met veel moeite trekt een cursiste ondertussen de haaknaald door haar werk. „Veel te strak,” ziet Caitlin in één oogopslag. Ze haalt het werk uit en zet het losser op.
Het haken met zpagetti gaat inderdaad beduidend moeilijker dan met standaardhaakgaren. Het katoenen draadgaren is veel dikker, de doorsnede ligt tussen de 0,8 en de 1,2 centimeter. Daardoor kost het meer kracht om een stokje te haken. Maar, en dat is het grote pluspunt: het gaat vele malen sneller. In een mum van tijd heeft de haakster een forse lap in handen. Daardoor is deze nieuw vorm van haken ook voor jongeren en kinderen aantrekkelijk, merkt Bongers. „Mijn buurjongen is het stoerste ventje in de straat, maar hij zit hier regelmatig te haken. Dat vind ik zo leuk.”
Het duurt wat langer voordat ervaren haaksters om zijn, is de ervaring van de cursusleidster. „Het is veel moeilijker om een patroon te volgen, omdat de dikte van de draad en de textuur per bol zpagetti variëren. Dat vraagt wat improvisatietalent. Daar moest ik eerst ook aan wennen. Maar het leuke van deze techniek vind ik dat kinderen weer naar hun oma stappen met een bolletje garen om te vragen hoe ze moeten haken. Zo wordt de kennis van het handwerken weer doorgegeven.”
Na een uurtje hebben de cursisten de basis van hun tas in handen. De verschillen zijn groot. De een heeft een vrij zware zwarte bol gebruikt, de ander een grijsgeruite zachte draad. De ene tas is zeker 10 centimeter groter dan de andere. Marijke had dat al voorzien en daarom de cursist met het grijsgeruite materiaal opdracht gegeven om wat meer steken op te zetten. Maar dan nog is het verschil aanzienlijk. „Dat bedoelde ik dus met improviseren.”
Drie uur later zitten de meeste tassen in elkaar. Of zijn in ieder geval zo ver dat de maaksters ze thuis af kunnen ronden. Want verder gaan ze. De meeste cursisten schaffen nog wat extra zpagetti aan. „Als je eenmaal begint, kun je niet meer stoppen.”
www.sweetandsimplestuff.blogspot.com
„Armbandje voor vriendjes”
Bij binnenkomst in het atelier van Marijke Bongers tovert Christy Bakker (32) een fraaie, gehaakte tas tevoorschijn. Een cadeau voor haar schoonmoeder, die binnenkort 35 jaar is getrouwd. De reden dat ze toch een workshop tassen haken volgt, is dat ze wil weten hoe alle steken heten. „Als ik een patroon lees, snap ik niet altijd wat ze bedoelen.” Uit de kast vol grote rollen katoen vist Bakker een legergroen exemplaar. „Hier maak ik Sjoerd, mijn zoon van 8, blij mee. Hij haakt voortdurend armbandjes voor zijn vriendjes. Dit vindt hij vast een gave kleur.”
Wendy van Tuijl (32) is aangestoken door het enthousiasme van Bakker. Ook zij heeft al meerdere werkstukken gemaakt. „Maar tijdens zo’n avond leer je altijd weer nieuwe dingen. Ik heb ook ingeschreven voor de avond dat je een muis kunt maken. Mijn kinderen hebben al een roze en een groene besteld. Ze vinden het leuk dat ik iets voor hun kamer haak. Kunnen ze lekker showen met iets dat mama heeft gemaakt.”
„Hoooked zpagetti kost maar weinig tijd”
Als senior consultant bij iict-dienstverlener LogicaCMG had Geesje Mosies (37) een fantastische baan. Ze dacht niet aan een carrièreswitch. Totdat ze Hoooked zpagetti introduceerde. „Ik maak dagen van veertien uur.”
Hoe ontstond Hoooked zpagetti?
„Mijn schoonfamilie zit in de textielindustrie. Daardoor kwam ik in aanraking met het modevak. Ik vind het een interessante, aparte tak van sport. Als ik een textielfabriek bezoek, overvalt me iedere keer een Jamingevoel. Al die stoffen en kleuren. In de fabrieken merkte ik dat er veel restmateriaal overbleef. Dat vond ik vreemd. Voor een jurk betaal je zo 150 euro, de resten van diezelfde lap stof worden weggegooid. In 2006 las ik het boek ”Cradle to Cradle” (van de Amerikanen William McDonough en Michael Braungart, red.), over duurzame ontwikkeling. Ook dat zette me erg aan het denken. Alleen ageren tegen consuminderen helpt niet. Je kunt ook kijken naar wat er anders kan aan de productie die er is. En zo ontstond Hoooked zpagetti. Ik laat het restmateriaal gewoon in de textielfabrieken snijden. Daarna wordt het semihandmatig opgerold en gaat het met de reguliere import van textiel en kleding naar Europa.”
Hoe werd het idee ontvangen?
„Ik ben op dit moment op weg naar de bakker om gebak voor mijn team te halen, want ik heb net een afspraak achter de rug met een grootwinkelbedrijf waar waarschijnlijk een leuke kerstactie uit komt rollen. Iedere keer denk ik: Nu zal het wel een keer ophouden, maar steeds word ik verrast door nieuwe ontwikkelingen. In Nederland zijn er momenteel 120 winkels die zpagetti verkopen. Ik ben nu ook bezig met Duitsland, maar daar gaan we zpagetti geleidelijker introduceren. De afzetmarkt is in Duitsland zo veel malen groter. Dezelfde explosieve groei als in Nederland zou allerlei praktische problemen opleveren. Ik vind het erg bijzonder dat er inmiddels duizenden vrouwen aan het ”hoooken” zijn geslagen. In augustus 2009 benaderde uitgeverij Tirion mij met de vraag of ik een boekje over zpagetti wilde schrijven. Eind februari kwam ”Get Hoooked” op de markt. Inmiddels zijn er zo’n 15.000 exemplaren van over de toonbank gegaan en is het aan zijn vierde druk bezig. Ik had nooit verwacht dat het in dit soort aantallen zou worden verkocht. Het verschijnt binnenkort overigens ook in het Duits.”
Wat is het geheim van het zpagettisucces?
„Ik heb in ieder geval de tijdgeest mee. In de woonbladen zie je de laatste jaren steeds meer gebreide poefs en kussens. Bovendien kost Hoooked zpagetti maar weinig tijd en geduld. Mensen beginnen tegenwoordig niet meer aan oeverloze projecten, daarvoor zijn ze veel te druk. Het leuke van zpagetti is dat ook mensen die geen hobbyachtergrond hebben het toch snel oppakken.”
Nog tijd over om te haken?
„Toevallig heb ik afgelopen weekend nog een poef gehaakt voor een beurs, maar zomaar spontaan even haken is er niet bij. Ik werk veertien uur per dag. De ontwerpen uit ”Get Hoooked” staan nog steeds allemaal in mijn huis. In ons nieuwe boekje halen we trouwens een oude techniek voor het voetlicht: tunisch haken. Dat is nog gemakkelijker dan gewoon haken. Het kan gewoon niet fout gaan. Bovendien krijg je een mooie structuur. Tunisch haken gaat het helemaal maken.”
Op 10 november wordt tijdens de beurs KreaDoe in Utrecht ”Helemaal Hoooked” (ISBN 978 90 4391 390 4; 12,95 euro) gepresenteerd. In dit tweede boek over Hoooked zpagetti komen nieuwe technieken aan bod. Verder zijn er naast tassen woonideeën in te vinden.
